Zdzisław Lachur, „Bojowniczka getta warszawskiego”
19 kwietnia przypada 78. rocznica wybuchu powstania w getcie warszawskim. Mira Fuchrer, Tosia Altman czy Rachela Zylberberg – to tylko trzy nazwiska z licznej grupy kobiet, które zginęły w czasie zrywu powstańczego w warszawskim getcie wiosną 1943 roku. Były łączniczkami, sanitariuszkami, kolportowały nielegalną prasę – brały czynny udział w działaniach
Jan Lebenstein, bez tytułu, 1985
„Jeśli się zdarzy złapać absolut – jest się szczęśliwym. Każdy człowiek to przeżywa, ale tylko artysta ma szansę utrwalenia takiej chwili”. Cytat pochodzi z rozmowy z Janem Lebensteinem przeprowadzonej przez Wiesławę Wierzchowską w Paryżu 4 maja 1984 r. Jan Lebenstein nie został dentystą, bo – jak sam twierdził – rwałby
Jacek Malczewski, „Przeznaczenie”, 1909
Obrazy Jacka Malczewskiego to barwne korowody najróżniejszych postaci, wśród których do najliczniejszych należą kobiety-harpie, kobiety-chimery, kobiety uosabiające śmierć, kobiety-przewodniczki czy wreszcie kobiety-muzy. Podobnie w przypadku mężczyzn. Zesłańcy, reprezentanci różnych profesji, starcy, fauni, święci w wydaniu współczesnym – wszyscy oni tłumnie zasilają przestrzeń wykreowaną przez artystę. Warto jednak pamiętać, iż malarstwo
Drzeworyty Albrechta Dürera
Teksty Nowego Testamentu stanowiły inspirację artystyczną już od czasów późnego antyku. Zwizualizowanie zawartych w nim treści częstokroć było jedynym czytelnym dla wszystkich wiernych przekazem nasyconym dodatkowo ładunkiem twórczej ekspresji. Do najczęściej podejmowanych przez sztukę wydarzeń opisanych w Ewangelii należy pasja, czyli świadectwo ostatnich dni z życia Chrystusa – od uroczystego
Albrecht Dürer, „Ostatnia Wieczerza”, 1510
Uroczystości wielkoczwartkowe to pamiątka ostatniej wieczerzy poprzedzającej zbawcze dzieło Chrystusa, związane z Jego śmiercią i zmartwychwstaniem. Fragment Biblii opisujący owo wydarzenie wielokrotnie inspirował artystów różnych epok. Do najbardziej znanych wizualizacji motywu bezsprzecznie należy fresk Leonarda da Vinci, wykonany w refektarzu klasztoru Dominikanów przy bazylice Santa Maria delle Grazie w Mediolanie.
Roman Kramsztyk, „Portret Eweliny Markus, teściowej artysty”
Roman Kramsztyk, „Portret Eweliny Markus, teściowej artysty”, olej na płótnie (ze zbiorów Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu) Roman Kramsztyk należał do grona artystów, dla których spotkanie z drugim człowiekiem stanowiło podstawę twórczych uniesień. Świadczy o tym pokaźna liczba portretów obecnych w twórczości malarza. Dzięki sztuce Kramsztyka wiele osób otrzymało przywilej trwania
Witold Wojtkiewicz, „Idylla – Swaty” z cyklu „Ceremonie IV”
Witold Wojtkiewicz, „Idylla – Swaty”, z cyklu „Ceremonie IV”, 1908, tempera na płótnie Szanowani Państwo, czas na trzecią odsłonę z cyklu „Karty z kalendarza”. Tym razem malarską ozdobą miesiąca jest obraz Idylla – Swaty autorstwa Witolda Wojtkiewicza (1879–1909). Rację miał Tadeusz Boy-Żeleński, mówiąc o Wojtkiewiczu, że jest „wielkim poetą, który
Mała rzecz o wielkim uczuciu – Michalina i Konrad Krzyżanowscy
Konrad Krzyżanowski, Portret żony artysty, 1921–1922, olej na desce, MGB/Sz 1639 To historia opowiadająca o uczuciu łączącym dwoje artystów: Konrada Krzyżanowskiego – jednego z najznakomitszych rodzimych portrecistów przełomu XIX i XX wieku – i Michaliny Krzyżanowskiej z domu Piotruszewskiej, będącej wybitną polską pejzażystką. Początek tej opowieści sięga 1904 roku, kiedy
Władysław Podkowiński, „Portret malarza Władysława Gościmskiego”, ok. 1892
Władysław Podkowiński, Portret malarza Władysława Gościmskiego, ok. 1892, olej na płótnie (ze zbiorów Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu) Władysław Podkowiński ( 1866–1895) Malarz i rysownik, jeden z najwybitniejszych przedstawicieli polskiego impresjonizmu i symbolizmu. Początkowo przyuczał się do zawodu kolejarza, po dwóch latach nauki w szkole technicznej zrezygnował jednak na rzecz edukacji
Aleksander Gierymski, „Domy nad kanałem”, ok. 1897–1898
Aleksander Gierymski, Domy nad kanałem, ok. 1897-98, pastel na papierze Szanowni Państwo, czas na kolejną odsłonę w ramach cyklu „Karty z kalendarza”. Tym razem „twarzą” miesiąca jest dzieło zatytułowane Domy nad kanałem autorstwa Aleksandra Gierymskiego (1850–1901), malarza będącego jednym z najważniejszych przedstawicieli polskiego realizmu, a także prekursora rodzimego impresjonizmu. Przepełnione słońcem
Wincenty Łukasz Mrzygłód, „Kobieta w stroju śląskim”, 1942
Wincenty (Łukasz) Mrzygłód, „Kobieta w stroju śląskim”, 1942 (ze zbiorów Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu) Wincenty Łukasz Mrzygłód (1884–1952) Artysta i restaurator-konserwator sztuki, urodzony 17 lipca 1882 roku niespełna 30 kilometrów od Bytomia, we wsi Paczyna w powiecie gliwickim. W okresie szkolnym wykazywał zdolności rysunkowe, które zauważyli jego nauczyciele. Z ich
Wiktoria Goryńska, „Kot”, 1930
Wiktoria Goryńska, „Kot”, 1930, litografia (ze zbiorów Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu) Wiktoria Goryńska (1902–1945) Uczęszczała do wiedeńskiej Kunstgewerbeschule. W Polsce swój talent rozwijała pod opieką Konrada Krzyżanowskiego, Tadeusza Pruszkowskiego i Władysława Skoczylasa. Należała do Stowarzyszenia Polskich Artystów Grafików „Ryt” i Związku Polskich Artystów Grafików. Tworzyła głównie w technice drzeworytniczej,
Wacław Borowski, „Rodzina”, ok. 1930
Wacław Borowski, „Rodzina”, ok. 1930, pastel (ze zbiorów Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu) Wacław Borowski (1885–1954) Urodził się w 1885 r. w Łodzi. Zajmował się głównie malarstwem oraz grafiką. W 1909 r. ukończył studia w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. Równolegle studiował historię sztuki na Uniwersytecie Jagiellońskim. Fascynował się sztuką renesansu, którą
Jan Matejko, „Pokłon Trzech Króli”, 1888
Jan Matejko, „Pokłon Trzech Króli”, rysunek wykonany ołówkiem, 1888 (ze zbiorów Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu) 6 stycznia przypada uroczystość Objawienia Pańskiego (Solemnitas Epiphaniae Domini), popularnie zwana świętem Trzech Króli. O historii mędrców składających pokłon nowo narodzonemu Dzieciątku informuje Ewangelia św. Mateusza. W niej także zapisano informację o tym, że przewodnikiem
Julian Fałat, „Pejzaż zimowy z Beskidu Śląskiego”
Julian Fałat (1853–1929) „Chociaż urodziłem się w okolicy, gdzie jest dużo wody, to jednak akwarelistą zostałem tylko wskutek tego, że w pierwszych latach mej artystycznej kariery nie miałem możności nabycia farb olejnych”. Cytat pochodzi z „Pamiętników” Juliana Fałata. Choć w wypowiedzi Juliana Fałata pobrzmiewają echa dystansu wobec sposobu realizacji
Jerzy Hulewicz, „Kompozycja”
Akwarela Jerzego Hulewicza o niepozornym tytule „Kompozycja” jest pierwszym przedstawieniem otwierającym nowy cykl. Niech jednak prostota tej nazwy nikogo nie zwiedzie, bo to dzieło na wskroś wyjątkowe! By móc w pełni zrozumieć intencje twórcy, warto sięgnąć do kilku wydarzeń z jego biografii. Nieczęsto bowiem zdarza się, aby jedna osoba skupiała
- 1
- 2