Wincenty (Łukasz) Mrzygłód, „Kobieta w stroju śląskim”, 1942 (ze zbiorów Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu)

Wincenty Łukasz Mrzygłód (1884–1952)

Artysta i restaurator-konserwator sztuki, urodzony 17 lipca 1882 roku niespełna 30 kilometrów od Bytomia, we wsi Paczyna w powiecie gliwickim.

W okresie szkolnym wykazywał zdolności rysunkowe, które zauważyli jego nauczyciele. Z ich inicjatywy oraz dzięki ich wsparciu finansowemu rozpoczęła się jego bogata edukacja, gdy jako nastolatek trafił na nauki do pracowni malarza historycznego Juliana Waldowskiego we Wrocławiu. W mieście tym zdecydował się wstąpić do zakonu tamtejszych franciszkanów, przyjmując imię Lukas, w późniejszym czasie wykorzystywane jako pseudonim artystyczny, choć w publikacjach często spolszczone do miana Łukasz. Także we Wrocławiu kontynuował naukę w Królewskiej Szkole Sztuk i Rzemiosła Artystycznego (późniejszej ASP), uzupełnianą później na bieżąco w Monachium, w Wiedniu czy w Halle.

Klasyczna edukacja oraz religijne środowisko, w którym się kształtował, naznaczyły na zawsze jego twórczość malarską, w spuściźnie artystycznej Mrzygłoda przeważają bowiem realistyczne portrety oraz malarstwo sakralne, które zwłaszcza po II wojnie światowej wykonywał m.in. na zlecenie, utrzymując siebie i swoich bliskich. Wcześniej jednak, w burzliwym okresie Wielkiej Wojny, w której brał czynny udział, zdecydował się zrezygnować z kapłaństwa i po otrzymaniu dyspensy papieskiej w 1919 roku ożenił się i rozpoczął pracę jako nauczyciel rysunku w Gliwicach. Później zapoczątkował karierę jako restaurator dzieł sztuki. Na swoim koncie, oprócz licznych prac konserwatorskich nad malarstwem i rzeźbą, ma także znaczące prace renowacyjne, m.in. ołtarzy w kościołach ewangelickich w Gołkowicach i w Komorznie. Od 1945 roku pracował jako konserwator w nyskim muzeum, a także w ówczesnym Muzeum Śląskim w Bytomiu.

Dzisiaj, z perspektywy czasu, jego działania na rzecz uszkodzonych, nadgryzionych przez ząb czasu dzieł są – jak na ówczesne możliwości – pozytywnie oceniane przez konserwatorów.

Klasyczne malarstwo Mrzygłoda często wzbogacały wątki śląskiego folkloru, co doskonale dokumentuje obraz z kolekcji naszego Muzeum zatytułowany „Kobieta w stroju śląskim” z roku 1942. Realistyczny portret starszej kobiety, utrzymany w brunatno-brązowych odcieniach, rozświetla charakterystyczny biały czepiec ze wstęgami zdobionymi różnobarwnymi kwiatami.

Wincenty Łukasz Mrzygłód umarł 11 kwietnia 1952 roku w Nysie.

[Opracowała: Urszula Mikoś]