Na początku lat 30. XX wieku w Niemczech zamieszkiwało około 50 tys. Żydów polskiego pochodzenia. Opuścili oni odradzające się po latach niebytu państwo polskie po I wojnie światowej, w poszukiwaniu pracy i w nadziei, że docelowo wyemigrują do Stanów Zjednoczonych. Żydzi ze Wschodu nie byli w Niemczech mile widziani, ponadto

Cmentarze z jednej strony stanowią i będą widocznym śladem po tych, którzy odeszli, z drugiej zaś opowiadają historię społeczności przez pryzmat imion i nazwisk wyrytych na macewach. Mają one w judaizmie status miejsc świętych, nienaruszalnych, w których najważniejsze jest to, co skrywa w sobie ziemia. Otaczane są czcią. Zapraszamy Państwa

Chanuka należy do najważniejszych, a zarazem najbardziej radosnych, świąt judaizmu. Obchodzona jest w okresie jesienno-zimowym, ma charakter ruchomy. Żydowskie święto świateł jest przepełnione głęboką symboliką i zwyczajami.  Chanuka nie została opisana w Torze. Z tego względu wyznawcy judaizmu klasyfikują ją jako święto historyczne. W języku hebrajskim „chanuka” oznacza „poświęcenie”. Święto odnosi

Jak mało kto Max Tau wierzył i propagował ideę pojednania między narodami. Urodził się 19 stycznia 1897 roku w Bytomiu, w rodzinie Nathana i Yulii, z.d. Julius. Miał brata Fritza i siostrę Friedel. Rodzinne miasto uwiecznił w autobiografii „Das Land, das ich verlassen muβte” (tłum. „Kraj, który musiałem opuścić”) oraz

Kazimierz Moździerz należy do grona ponad 7 tys. Polaków, którym nadano tytuł Sprawiedliwy wśród Narodów Świata. Powojenne losy związały tego wybitnego artystę z Bytomiem, a pochodził ze Lwowa. Urodził się 19 lutego 1918 roku. Był absolwentem Instytutu Sztuk Plastycznych, ukończył go już podczas trwania wojny. W 1942 roku pomógł wydostać

Bytom i Jerozolimę dzieli 3720 kilometrów. Dolina Gmin w Instytucie Pamięci Męczenników i Bohaterów Holocaustu JAD Vashem w Jerozolimie to jedyny w swoim rodzaju i niepowtarzalny pomnik pamięci ofiar zagłady, który obejmuje niewiele ponad hektar powierzchni. Powstał, a wręcz wyrósł, z naturalnego podłoża. Inspiracją dla przygotowania tego miejsca był fragment

Balsaminka – liturgiczne naczynie żydowskie w postaci puszki, ze zdobieniami, które służy do przechowywania wonnych przypraw korzennych i ziół, m.in. goździków, imbiru, muszkatu, ziela angielskiego z mirtem czy płatków róż. Najstarsze zachowane informacje o naczyniach na wonności pochodzą z XII wieku. Balsaminki wykorzystuje się w trakcie hawdali – modlitwy, która

Koszerność – pojęcie odnoszące się do reguł obowiązujących w prawie żydowskim, które określają, jakie produkty są dozwolone do spożycia. Słowo koszerny określa także warunki, w jakich produkty te powinny być przygotowywane czy produkowane i spożywane. Zasady koszerności wywodzą się z Tory. Dawniej, kiedy posiłki przygotowywano w domach można było mieć

Antysemityzm nie był w Niemczech zjawiskiem nowym. O ile przed dojściem do władzy Adolfa Hitlera w 1933 roku opierał się on na wrogości wobec Żydów jako konkurencji ekonomicznej i miał podłoże we frustracji społecznej, spowodowanej klęską Niemiec podczas I wojny światowej, o tyle w latach 30. stał się filarem polityki

Wojna – czas chaosu, niepokojów, ludzkich dramatów… W latach II wojny światowej władze niemieckie zakładały, że Górny Śląsk poprzez maksymalne zaangażowanie istniejącej infrastruktury przemysłowej wzmocni niemiecki potencjał gospodarczy. Do prac ponad siły włączano m.in. jeńców wojennych, osadzonych w stalagach Lamsdorf i Teschen. Obydwu obozom macierzystym podlegało ponad 2,5 tys. komand

Milknie gwar, a kurtyna idzie w górę… Wszystko dla widza. Związki pomiędzy teatrem żydowskim, sceną a Bytomiem sięgają początków XX wieku i niebywale odważnej inicjatywy bytomskiego przedsiębiorcy i bankiera, która posłużyć miała nie tylko społeczności żydowskiej. Franz Landsberger (1953–1925) był człowiekiem instytucją, zaangażowanym na wielu polach. Poza pracą i rozlicznymi

W maju 1940 roku Centralny Urząd ds. Żydów (Zentrale Dienststelle für Juden), podlegający Urzędowi Pracy w Berlinie, wydał nakaz oznakowania gwiazdą Dawida w kolorze żółtym żydowskich pracowników przymusowych. Został jednak szybko uchylony przez Gestapo. Rok później, w lipcu 1941 roku, sekretarz stanu Karl Hermann Frank zwrócił się o wydanie zgody

Któż nie kojarzy nazwiska pochodzącego z Częstochowy Bronisława Hubermana – jednego z najwybitniejszych skrzypków-wirtuozów pierwszej połowy XX wieku, a zarazem najbardziej oddanego popularyzatora utworów skrzypcowych Karola Szymanowskiego? To jednak nie tylko muzyk o międzynarodowej sławie, jak zwykło się go postrzegać i klasyfikować, lecz także polityk, pisarz, pedagog, organizator życia artystycznego,