W Żydowskim Domu Modlitwy w Bytomiu leżały w pudełku, jedna obok drugiej, te wiekowe i te bardziej nowoczesne, wykonane z tworzywa sztucznego – mezuzy. Być może miały zostać dopiero przytwierdzone do odrzwi domów, a być może zostały stamtąd zdjęte i trafiły do pudełka jedna po drugiej. Dziś trudno dociec losów ich właścicieli.

Mezuza to niewielkich rozmiarów ozdobny podłużny futerał w formie półwałka, wykonany z drewna, metalu, kości, szkła lub tworzywa sztucznego. Istotą, sercem mezuzy jest klaf – koszerny zwój pergaminu, na którym sofer (współczesny skryba, uprawniony do przepisywania świętych pism, wypisywania mezuz, tefilin, getów i ketub) odręcznie zapisuje dwa fragmenty Tory z Księgi Powtórzonego Prawa (6,4–9 oraz 11,13–21). Stanowią one część modlitwy „Szma Israel – Słuchaj, Izraelu”, będącej integralną częścią modlitw porannej i wieczornej. W tej formie co obecnie odmawiano ją w Świątyni Jerozolimskiej, a także po jej zburzeniu i później, w diasporach.

Zapraszamy Państwa do wysłuchania piątego nagrania z serii podcastów historycznych pt. „Na odrzwiach domu. Mezuza i klaf”.

Projekt realizowany przy wsparciu Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej w Warszawie, we współpracy ze Stiftung Haus Oberschlesien, Kulturreferat für Oberschlesien, Oberschlesisches Landesmuseum w Ratingen.