Judaika
    Muzeum Górnośląskie > Judaika

Konserwacja i digitalizacja kolekcji judaików
Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu.

W roku 2018 Muzeum Górnośląskie w Bytomiu otrzymało w ramach prowadzonego przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego programu KULTURA CYFROWA dofinansowanie zgłoszonego do konkursu projektu "Konserwacja i digitalizacja kolekcji judaików Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu.".

Celem projektu jest rozpoczęcie procesu zachowania, konserwacji i udostępnienia judaików pozostających do sierpnia 2017 roku w zasobach bytomskiej, a później katowickiej Gminy Żydowskiej. Dom modlitwy powstał po 1945 r. w dawnym hotelu ,,Hamburger Hof”. O jego lokalizacji przesądziła prawdopodobnie bliskość miejsca, gdzie znajdowała się tzw. Wielka Synagoga, zniszczona przez nazistów w listopadzie 1938 r.

Zbiór judaistyczny w sierpniu 2017 roku przekazany został Muzeum Górnośląskiemu w Bytomiu. Po wstępnym opracowaniu, księgozbiór z Bytomia, tak w zakresie liczby jak i rodzaju publikacji uważany jest przez część badaczy za trzeci co do wielkości w Polsce - po zasobach Uniwersytetu Jagiellońskiego i biblioteki Żydowskiego Instytutu Historycznego.

Proces digitalizacji i konserwacji judaików to proces rozpisany na kolejne lata. W latach 2020-2021 dzięki ponownie uzyskanemu z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego dofinansowania, przeprowadzono prace konserwacyjne i  digitalizacyjne w konsekwencji których udostępniono kolejne 134 woluminy (zdigitalizowanych zostało przeszło 67000 stron).

W chwili obecnej przeprowadzona została digitalizacja wraz z niezbędnymi pracami konserwacyjnymi 353 ksiąg (udostępniono przeszło 141 tysięcy stron). Opracowany materiał w postaci elektronicznej został udostępnionym min. na platformie Śląskiej Biblioteki Cyfrowej. Księgozbiór dostępny będzie także w czytelni Biblioteki Muzeum Górnośląskiego. 

W przypadku zainteresowania i woli wsparcia tych działań (jak też innych projektów MGB) informujemy o możliwości wspierania nas darowiznami.

Wpłat dokonywać można na konto: ING Bank Śląski, numer konta: 92 1050 1230 1000 0002 0000 1857  ze wskazaniem celu darowizny - Judaika.

Muzeum Górnośląskie w Bytomiu prezentuje kolekcję książek z biblioteki dawnego Domu Modlitwy Żydowskiej Gminy Wyznaniowej w Bytomiu, przekazanych Muzeum w darze w 2015 roku. Dzięki dofinansowaniu ze środków programu „Kultura cyfrowa” Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego konserwacji i digitalizacji zostało poddanych 220 obiektów (ponad 80 000 skanów), które są publikowane w Śląskiej Bibliotece Cyfrowej. Dwuletni projekt o wartości 280 000 zł, którego partnerem jest Biblioteka Śląska, realizowany był od 16 lipca 2018 roku; zakończenie nastąpi 31 grudnia 2019 roku. W zbiorze przeważają książki o charakterze religijnym – modlitewniki na poszczególne święta żydowskie, księgi Talmudu, traktaty teologiczne i kabalistyczne czy wydania Tory (Pięcioksięgu) z komentarzami – głównie z drukarni lwowskich, wileńskich, warszawskich i wiedeńskich. Większość posiada pieczęcie i wpisy własnościowe z Kresów Wschodnich Rzeczypospolitej, uratowane z Holokaustu.

Z księgozbioru oraz z pozyskanych materiałów cyfrowych można także korzystać w czytelni biblioteki w siedzibie muzeum.

Czytelnia czynna jest od poniedziałku do czwartku w godzinach 8 do 16.

ZAJĘCIA EDUKACYJNE:

Oferta edukacyjna w ramach projektu obejmuje zarówno zagadnienia związane bezpośrednio z posiadanym przez MGB zbiorem, jak i tematy wychodzące poza sam obiekt, związane z kulturą, religią oraz historią Żydów, ze specjalnym uwzględnieniem Górnego Śląska. Skierowana jest do wszystkich grup wiekowych, a także do specjalistów związanych z tematyką żydowską. Dla najmłodszych przygotowane zostały spotkania wprowadzające do kultury, historii i symboliki żydowskiej za pośrednictwem m.in.: radosnych świąt  żydowskich, wycinanki żydowskiej, piśmiennictwa religijnego oraz poznawania historii własnego miasta w kontekście śladów obecności tej grupy w jego przestrzeni. Młodzież nie tylko zapozna się z wybranymi zagadnieniami kultury żydowskiej, ale także podejmie trud popularyzacji i propagowania tych zagadnień w postaci stworzonych w ramach warsztatów filmików. Z dorosłymi odbiorcami pragniemy poruszyć tematy takie jak konserwacja zasobów bibliotecznych, digitalizacja, dostęp i korzystanie z cyfrowych zasobów kultury, wartość historyczno-kulturowa zbioru MGB, a także zagadnienia związane z historią górnośląskich żydów oraz ich kulturą, której ogromnie ważnym elementem była m.in. literatura religijna. Przez cały czas trwania projektu na stronie internetowej publikowane będą również artykuły ekspertów z zakresu kultury, religii, piśmiennictwa religijnego i filozoficznego Żydów oraz opracowywania posiadanego przez MGB zbioru.

Kalendarium spotkań:

2021

2020

2019

2018

KONFERENCJA NAUKOWA

Projekt dofinansowany ze środków
Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury, uzyskanych z dopłat ustanowionych w grach objętych monopolem państwa, zgodnie z art. 80 ust. 1 ustawy z dnia 19 listopada 2009r. o grach hazardowych

Partnerzy projektu: 

Śląskie

Muzeum Górnośląskie

jest instytucją kultury Samorządu Województwa Śląskiego.

Accessibility by WAH