Tworzona z pasją, oparta na przemyślanym programie merytorycznym kolekcja Działu Sztuki zajmuje ważne miejsce wśród polskich kolekcji muzealnych. Składa się na nią niemal 12 tysięcy obiektów. Zbiory działu obejmują:

  •  nowoczesne malarstwo polskie – obrazy z końca XVIII wieku do połowy XX wieku autorstwa między innymi: Piotra Michałowskiego, Artura Grottgera, Józefa Brandta, Maurycego Gottlieba, Józefa Chełmońskiego, Aleksandra Gierymskiego, Stanisława Wyspiańskiego, Juliana Fałata, Władysława Ślewińskiego, Leona Wyczółkowskiego, Jacka Malczewskiego, Konrada Krzyżanowskiego, Wojciecha Weissa, Witolda Wojtkiewicza czy Eugeniusza Zaka;
  • polską sztukę współczesną – malarstwo, rzeźbę, obiekty, instalacje, fotografie, rysunek, a także multimedia – wideo i animacje komputerowe;
  • rysunek polski XIX i XX wieku autorstwa między innymi: Piotra Michałowskiego, Jana Matejki, Juliusza Kossaka, Aleksandra Gierymskiego, Witolda Wojtkiewicza, Jerzego Hulewicza, Tytusa Czyżewskiego, Eugeniusza Zaka, Janusza Marii Brzeskiego, Tadeusza Kulisiewicza, Henryka Wicińskiego, Tadeusza Kantora, Marii Jaremy czy Tadeusza Brzozowskiego;
  • grafikę polską XVIII–XX wieku – prace między innymi: Jana Piotra Norblina, Aleksandra Orłowskiego, Michała Płońskiego, Józefa Pankiewicza, Leona Wyczółkowskiego, Konstantego Brandla, Władysława Skoczylasa, Karola Hillera, Jerzego Panka, Józefa Gielniaka, Mieczysława Wejmana, Jacka Gaja, Jana Lebensteina, Wojciecha Krzywobłockiego, Romana Opałki;
  • nowoczesną rzeźbę polską – prace między innymi: Xawerego Dunikowskiego, Henryka Kuny, Jana Szczepkowskiego, Stanisława Szukalskiego;
  • malarstwo oraz grafikę europejską XVI–XX wieku (prace reprezentujące szkołę włoską, niderlandzką i holenderską, francuską, niemiecką i angielską);
  • rzemiosło artystyczne – kolekcję ceramiki polskiej z XVIII–XX wieku, wyroby kowalskie i ślusarskie z XIV–XIX wieku, wyroby z cyny, artystyczne odlewy Huty Gliwickiej z XIX wieku, szkło polskie, a także meble, zegary, tkaniny, wyroby ze srebra czy zbiór sztuki cechowej.

Dział Sztuki rozpoczął działalność w 1945 roku, przejmując fragmentaryczny zbiór obiektów po dawnym Oberschlesisches Landesmuseum oraz przechowywane eksponaty po zniszczonym w czasie II wojny światowej Muzeum Śląskim w Katowicach. Kontynuował działalność kolekcjonerską i naukową katowickiej placówki.

Ocalone zbiory zaprezentowano rok później, 15 lipca 1946 roku. Wówczas otwarto w bytomskim muzeum stałą wystawę – Galerię Malarstwa Polskiego – na której zaprezentowano 170 obrazów czołowych polskich twórców XIX i XX wieku. Po kilku procesach modernizacji ekspozycja wciąż zajmuje czołowe miejsce wśród wystaw stałych muzeum.

W czasie ponad siedemdziesięcioletniej historii działu jego pracownicy przeprowadzili liczne prace naukowo-badawcze, często wykraczające poza obszar muzealnej problematyki. Zorganizowali wiele wystaw o zasięgu ogólnopolskim i międzynarodowym, na których prezentowane były najcenniejsze eksponaty pochodzące z różnych obszarów kolekcji Muzeum.

Dział Sztuki prezentował poza polskim malarstwem, grafiką, rzeźbą czy rzemiosłem artystycznym także sztukę zagraniczną, między innymi malarstwo hiszpańskie, dwudziestowieczny rysunek niemiecki, grafikę węgierską i brytyjską, wzornictwo duńskie. Jednym z najważniejszych celów jego działalności stało się powiększanie i udostępnianie publiczności współczesnej sztuki polskiej.

Działalność naukowo-badawcza Działu Sztuki obejmuje:
  • badania nad polską sztuką XIX i XX wieku (malarstwo, rzeźba, grafika, rysunek);
  • badania nad nowożytną grafiką europejską;
  • badania nad polskim i europejskim rzemiosłem artystycznym ze szczególnym uwzględnieniem ceramiki i tak zwanych rzemiosł metalowych;
  • badania nad polską sztuką współczesną.

Pracownicy działu organizują wystawy w siedzibie Muzeum i poza granicami Polski. Wygłaszają wykłady nawiązujące do prowadzonych badań nad zbiorami, a także mające na celu kształtowanie postawy estetycznej współczesnego odbiorcy. Opracowują katalogi zbiorów i wystaw oraz ściśle współpracują z Pracownią Konserwacji Dzieł Sztuki Muzeum Górnośląskiego i z Wydziałem Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, aby prawidłowo sprawować opiekę nad obiektami.


Dział Sztuki:  +48 32-281-82-94 w. 119  sztuka@muzeum.bytom.pl
  • Agnieszka Bartków, kierownik  a.bartkow@muzeum.bytom.pl
  • Helena Kisielewska  h.kisielewska@muzeum.bytom.pl
  • Martyna Wiecha  m.wiecha@muzeum.bytom.pl

Dział Sztuki współpracuje z:

  • Instytutem Sztuki Polskiej Akademii Nauk w Warszawie
  • Instytutem Historii Sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie
  • Instytutem Historii Sztuki Uniwersytetu Warszawskiego
  • Uniwersytetem Śląskim
  • Akademią Sztuk Pięknych w Katowicach
  • Akademią Sztuk Pięknych w Warszawie
  • Akademią Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie (Wydział Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki)
  • Uniwersytetem Artystycznym w Poznaniu
  • Archiwum Państwowym w Krakowie
  • Międzynarodowym Stowarzyszeniem Krytyków Sztuki (AICA)
  • Śląskie

    Muzeum Górnośląskie

    jest instytucją kultury Samorządu Województwa Śląskiego.