Jajko to symbol odradzającego się życia i płodności – wierzono, że jaja zapewniają trwanie świata. Zwyczaj ich dekorowania był znany już w starożytności. Farbowane łupinami cebuli, zabezpieczały przed złymi mocami, a barwione młodym żytem, przynosiły szczęście. Dziś, gdy pogańskie wierzenia i ludowe prawidła straciły na znaczeniu, malowane jajka są ozdobą wiosennego stołu, a dla chrześcijan – znakiem Zmartwychwstania. Pisanki w poszczególnych regionach otrzymały odmienne nazwy (wydmuszki, kraszanki, a na Śląsku kroszonki), utrwaliły się też różne tradycje ich zdobienia. Najstarszą na Słowiańszczyźnie jest technika batikowa, polegająca na nanoszeniu na jajko wzoru za pomocą gorącego wosku. Na Śląsku największą popularnością cieszy się zaś technika rytownicza – zabarwione jajko zdobi się, wydrapując na nim dekoracje. Pisanki okleja się ponadto rdzeniem sitowia, płatkami bzu, słomką bądź trawi kwasem.

Przed nami już 30., jubileuszowa, edycja konkursu na najpiękniejsze kroszonki w województwie śląskim, organizowanego corocznie przez Muzeum Górnośląskie w Bytomiu. Zachęcamy gorąco mieszkańców województwa śląskiego do udziału w konkursie „Górnośląskie kroszonki 2019”, który przeprowadzany jest w czterech kategoriach (według technik wykonania). Drapane, pisane woskiem, oklejane, a może mniej tradycyjne? Nieważne, czy wykonujesz kroszonki techniką rytowniczą, batikową, innymi tradycyjnymi albo nowatorskimi technikami zdobienia – ten konkurs jest dla Ciebie! Do zgłaszania się zapraszamy osoby dorosłe: w ubiegłorocznej edycji konkursu najmłodszy uczestnik miał 22 lata, a najstarszy – 85; łącznie udział wzięło 47 uczestników, w tym 15 debiutantów.

Jak co roku wybór najlepszych nie będzie zapewne łatwym zadaniem ze względu na liczbę zgłaszanych prac, która z roku na rok rośnie – wielokrotnie jeden uczestnik zgłasza kilka zestawów kroszonek w maksymalnie dwóch kategoriach. Oceny i wyboru najlepszych ze zgłoszonych prac dokona jury, w składzie którego znajdą się etnografowie oraz praktykujący kroszonkarze. Prace będą oceniane w czterech kategoriach (według metod zdobienia): techniką rytowniczą (drapane), techniką batikową (pisane woskiem), innymi tradycyjnymi technikami (na przykład oklejane) i nowatorskimi technikami zdobienia. Głównymi kryteriami oceny prac są walory artystyczne i estetyczne oraz – w pierwszych trzech kategoriach – zachowanie tradycyjnych technik i wzorów zdobienia.

Na zgłoszenia czekamy od 15 do 18 marca 2019 roku. Laureatów poznamy 30 marca 2019 roku o godz. 16.00 podczas uroczystego ogłoszenia wyników w Sali im. Grzegorza Gerwazego Gorczyckiego. Podsumowaniem konkursu będzie wystawa, którą będzie można oglądać w Muzeum Górnośląskim w Bytomiu do 28 kwietnia 2019 roku.

więcej informacji:
Anna Grabińska-Szczęśniak (Dział Etnografii), tel. 32 281 82 94, w. 118

regulamin konkursu – poniżej: