Archeologiczne badania wykopaliskowe przy kościele pw. św. Ducha w Bytomiu – 🎥 CZĘŚĆ 2.

W momencie utworzenia księstwa bytomskiego miasto wciągnięte zostało w wir dyplomatycznych układów i politycznych gier. Decyzje podejmowane na bytomskim zamku nie były obojętne również dla mieszkańców miasta. Zmieniały bowiem ich położenie, a nawet były w stanie wciągnąć ich w konflikty zbrojne. Panowanie księcia Kazimierza bytomskiego przypadło bowiem na czasy dynamicznych zmian w tej części Europy, które nie ominęły również Śląska. Henryk IV Prawy (Probus) podjął starania o zjednoczenie ziem polskich, w tym samym prawie czasie intensywne zabiegi zmierzające do zhołdowania księstw śląskich podjął czeski monarcha Wacław II.

W Pradze 10 stycznia 1289 roku – w obecności Bolka I, księcia świdnickiego i lwóweckiego, Mikołaja I, księcia opawskiego, i licznych możnych, w tym także Jeschki, burgrabiego bytomskiego – Kazimierz, pierwszy książę bytomski, złożył hołd królowi czeskiemu Wacławowi II. Bytomski książę podał powody, dla których zrzekł się suwerenności. Pierwszym była chęć naśladowania ojca, Władysława opolskiego, który dzięki poprzedniemu królowi Czech „uzyskał wiele dobrodziejstw i zaszczytów”; natomiast drugim – zabezpieczenie się „przed naruszającymi moje dobra i niepokojącymi moich poddanych”.

Wydaje się, że drugi powód był istotniejszy. Zagrażała wtedy księciu bytomskiemu agresja ze strony Henryka IV Prawego, w odwecie za poparcie udzielone przez Kazimierza biskupowi wrocławskiemu, Tomaszowi II, pozostającemu od 1282 roku w konflikcie z księciem wrocławskim. Dochodziło także porzucenie przez Henryka IV Prawego żony, która była siostrą księcia Kazimierza.

Jeśli wierzyć legendom, książę Kazimierz miał się spotkać z Łokietkiem sześć lat później, w 1298 roku, gdy w drugi dzień Zielonych Świątek stanął pod bramami Bytomia wraz ze swym hufcem rycerzy z Krakowa, którym przewodził opat bożogrobców z Miechowa, i prosił o wpuszczenie do miasta. Mieszczanie nie wyrazili jednak na to zgody, ale nie odmówili dostarczenia żywności i namiotów przybyszom, by mogli spędzić noc koło młyna pod murami miasta. Łokietek w dowód wdzięczności miał za to zlecić wybudowanie w tym miejscu kościółka św. Ducha, który już dwa lata później oglądać miał w drodze powrotnej z pielgrzymki do Rzymu.

Istotnie, szpital św. Ducha wzniesiono pod Bramą Krakowską, na Rozbarku, niedaleko młyna, nad stawem Dąbrówka.

Prace archeologiczne przy kościele św. Ducha prowadził Dział Archeologii Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu.

_______________

Narracja oraz przedstawienie źródeł archeologicznych – Jarosław Święcicki

Kamera i montaż – Paweł Frelich

Muzyka – YouTube Music Library