V Międzynarodowa Konferencja Kresowa „Żydzi na Kresach Wschodnich w XIX i XX wieku”

Zapraszamy do wzięcia udziału w V Międzynarodowej Konferencji Kresowej „Żydzi na Kresach Wschodnich w XIX i XX wieku”, której współorganizatorem jest Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
 
Głównym celem tegorocznej konferencji będzie interdyscyplinarne przedstawienie tematyki związanej z obecnością Żydów na Kresach w perspektywach: historycznej, socjologicznej i kulturalnej, edukacyjnej oraz recepcji dziedzictwa Kresów Wschodnich w kontekście pamięci.
 

 

 

 

 

 

 

PROGRAM KONFERENCJI

Miejsce obrad:

Sala Kolumnowa

Muzeum Górnośląskie w Bytomiu, ul. Wojciecha Korfantego 34, 41-907 Bytom

 

 Komitet naukowy konferencji:

dr hab. prof. UAM Piotr Gołdyn, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

dr hab. Joanna Januszewska-Jurkiewicz, Uniwersytet Śląski w Katowicach

dr hab. prof. US Mirosława Kozłowska, Uniwersytet Szczeciński

dr Joanna Lusek, Muzeum Górnośląskie w Bytomiu

 

 

23 listopada (czwartek)

10.00–10.20 Rozpoczęcie konferencji

Leszek Jodliński, Muzeum Górnośląskie w Bytomiu i dr hab. prof. UAM Piotr Gołdyn, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

 

I sesja (10.20–11.40)

Moderator: dr hab. prof. UAM Piotr Gołdyn, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

 

dr hab. Joanna Januszewska-Jurkiewicz (Uniwersytet Śląski w Katowicach)

Miraż autonomii. Żydowscy politycy wobec polsko-litewskiego sporu o Wileńszczyznę po I wojnie światowej

dr Tomasz Fetzki (Łużycka Szkoła Wyższa im. Jana Benedykta Solfy)

Róża Kikinisowa, czyli z dziejów lwowskiej emancypacji

dr Mariusz Kaznowski (Muzeum Regionalne w Brzozowie)

Żydzi w miasteczku na przedpolu Kresów Południowo-Wschodnich jako miejsce koegzystencji z Polakami w świetle wybranych archiwaliów i wspomnień międzywojennego Brzozowa

dr Martyna Rusiniak-Karwat (Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN; Instytut Studiów Politycznych PAN, Warszawa)

Reakcja żydowska na wybuch wojny niemiecko-sowieckiej na Wileńszczyźnie

 

11.40–12.00 Podsumowanie sesji

12.00–12.10 Przerwa kawowa

 

II sesja (12.10–13.50)

Moderator: dr hab. Joanna Januszewska-Jurkiewicz, Uniwersytet Śląski w Katowicach

 

dr Marcin Urynowicz (Instytut Pamięci Narodowej, Warszawa)

Rada Pomocy Żydom na Kresach – blaski i cienie

Benjamin Jeruzalim (Muzeum Historii Żydów Grodzieńszczyzny, Grodno)

Losy dzieci żydowskich na Kresach w latach II wojny światowej

Katarzyna Grzonka-Baszuk (Uniwersytet Opolski)

Getto wileńskie – walka i opór wobec okupanta

dr Joanna Lusek (Muzeum Górnośląskie w Bytomiu)

Uciekając przed Zagładą – historia Pauli Palant

Antoni Wilgusiewicz (Katowicki Klub Miłośników Historii i Kultury Lwowa)

Seweryn Wolloch – bytomski lwowianin ocalony z Holokaustu

 

13.50–14.00 Podsumowanie sesji

14.00–15.00 Przerwa obiadowa

 

III sesja (15.00–16.20)

Moderator: dr Joanna Lusek, Muzeum Górnośląskie w Bytomiu

dr Zbigniew Bereszyński (Instytut Śląski w Opolu)

Żydzi na Kresach Wschodnich i ruch komunistyczny. Mity i rzeczywistość w świetle wybranych akt personalnych aparatu bezpieczeństwa PRL

Adam Dylewski (Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN, Warszawa)

Zabytki żydowskiej kultury materialnej w byłych Inflantach Polskich i Kurlandii oraz sposoby ich ochrony

prof. dr Władimir Mielnicki (Shomer-international. Asocjacja na rzecz dialogu żydowsko-chrześcijańskiego, Mińsk)

Żydzi na Kresach – Jesziwa w Mirze. Definicje edukacji

Eugeniusz A. Kołodzin (Shomer-international. Asocjacja na rzecz dialogu żydowsko-chrześcijańskiego, Lida)

Kulturalne i historyczne aspekty dialogu żydowsko-chrześcijańskiego na Białorusi

16.20–16.40 Podsumowanie sesji

16.40–17.00 Przerwa kawowa

***

17.00–17.30 dr Jacek Proszyk (Muzeum Historyczne w Bielsku-Białej)

Wykład wprowadzający do pokazu: (U)tracone czy zachowane. Dziedzictwo Domu Modlitwy Żydowskiej przy placu Grunwaldzkim w Bytomiu

17.30–18.00 Koncert muzyki żydowskiej w wykonaniu Barucha Borysa Idelchyka z Mińska

18.00 Uroczyste otwarcie pokazu Kresowe Judaika z dawnego Domu Modlitwy w Bytomiu – Leszek Jodliński, Muzeum Górnośląskie w Bytomiu

 

24 listopada (piątek), Sala Kolumnowa

I sesja (10.00–11.40)

Moderator: dr hab. prof. US Mirosława Kozłowska, Uniwersytet Szczeciński

 

dr Mirosław Piwowarczyk (Uniwersytet Wrocławski)

Działalność edukacyjna Żydowskiego Stowarzyszenia Oświatowo-Kulturalnego «Tarbut» na Wileńszczyźnie w okresie międzywojennym. Wybrane przykłady

dr Waldemar Wołkanowski (Polskie Towarzystwo Historyczne, Opole)

Żydowskie środowisko sportowe w Wilnie w latach 1916–1941

dr Izabela Spielvogel (Politechnika Opolska)

Wkład Żydów w rozwój wybranych uzdrowisk kresowych w XIX i pierwszej połowie XX wieku

dr Maria Ciesielska (Uczelnia Łazarskiego w Warszawie)

Wojenne losy tzw. grupy lwowskiej dr. Ludwika Flecka

dr Józef Malinowski (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu)

Feliks Hahn – lekarz wojskowy i pamiętnikarz. Przyczynek biograficzny

 

11.40–12.00 Podsumowanie sesji

12.00–12.20 Przerwa kawowa

 

II sesja (12.20–14.00)

Moderator: dr Joanna Lusek, Muzeum Górnośląskie w Bytomiu

dr hab. prof. US Mirosława Kozłowska (Uniwersytet Szczeciński)

Obecni nieobecni. Żydzi jako uczestnicy życia teatralnego w Wilnie w okresie międzywojennym (z perspektywy polskiej publicystyki)

Tomasz Kuba Kozłowski (badacz niezależny, Warszawa)

Od Altenberga do Zuckerkandla. Wschodniogalicyjscy Żydzi jako wydawcy polskiej literatury i mecenasi polskiej kultury

Helena Kisielewska (Muzeum Górnośląskie w Bytomiu)

Leopold Gottlieb – żydowski kosmopolita w walce o polskość

Agnieszka Bartków (Muzeum Górnośląskie w Bytomiu)

Obszary refleksji Maurycego Gottlieba

prof. dr Vasyl Gulay (Politechnika Lwowska)

Żydzi w procesach społeczno-politycznych «radianizacji» Zachodniej Ukrainy w początkowym etapie II wojny światowej – mity a rzeczywistość odnośnie miejscowych Żydów i Żydów-uchodźców

 

14.00–14.20 Podsumowanie sesji

14.20–15.20 Przerwa obiadowa

 

III sesja (15.20–17.00)

Moderator: dr hab. prof. UAM Piotr Gołdyn, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Kazimierz Latuch (Główny Urząd Statystyczny, Warszawa)

Statystyka Polski Wschodniej okupowanej przez ZSRR (1939–1941)

Jolanta Zaczkowska (Muzeum Górnośląskie w Bytomiu)

«Oskarżcie także wolność, nieznane wam słowo». Kazimierz Wierzyński – o poezji uwierającej władze PRL

Krzysztof Bąkała (Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach)

Żydowska gmina wyznaniowa w Borysławiu w świetle sprawozdań za rok 1935

dr Małgorzata Śliż-Marciniec (Akademia Pomorska w Słupsku)

O metrykach żydowskich z Galicji Wschodniej słów kilka

dr Jarosław Durka (Regionalny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli w Częstochowie)

Obraz społeczności żydowskiej na Wołyniu w świetle sprawozdań Urzędu Wojewódzkiego w Łucku z 1939 roku

 

17.00–17.30 Podsumowanie i zakończenie konferencji

Leszek Jodliński, Muzeum Górnośląskie w Bytomiu i dr hab. prof. UAM prof. Piotr Gołdyn, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu