Święto 3 maja jako motyw zdobniczy na porcelanie

Święta i rocznice państwowe wielokrotnie wykorzystywano m.in. jako motyw zdobniczy na wyrobach z porcelany. W zbiorach Działu Historii znajdują się porcelanowe kubek i kieliszek do jajek, datowane na przełom XIX i XX wieku, upamiętniające rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 maja.

Konstytucja ta, uchwalona 3 maja 1791 roku przez Sejm Czteroletni (1788–1792), była pierwszą konstytucją w nowożytnej Europie, a zarazem drugą – po amerykańskiej – na świecie. Uchwalenie Święta Narodowego Trzeciego Maja stało się możliwe dopiero, gdy Polska odzyskała niepodległość w 1918 roku. Oficjalnie doszło do tego po zatwierdzeniu uchwały Sejmu Ustawodawczego z 29 kwietnia 1919 roku.

Po II wojnie światowej Święto Narodowe Trzeciego Maja obchodzono tylko do 1946 roku, kiedy to na ulicach wielu polskich miast odbyły się studenckie demonstracje. Władze zabroniły wówczas świętowania rocznicy uchwalenia konstytucji, a jakiekolwiek próby przygotowania publicznych wystąpień z tej okazji były tłumione. Święto formalnie zniesiono ustawą z 18 stycznia 1951 roku o dniach wolnych od pracy. Polacy jednak nie zapominali o nim w kolejnych latach.

W okresie stalinizmu pojawiły się np. ulotki czy afisze z hasłem „Niech żyje 3 Maja. Precz z 1 Maja”. Masowo Święto Narodowe Trzeciego Maja zaczęto świętować na znak walki na początku lat 80. przez inicjatywy opozycyjnej Solidarności. Dzień uchwalenia Konstytucji 3 maja znów stał się świętem narodowym na mocy ustawy z 6 kwietnia 1990 roku.

Więcej informacji na temat porcelanowych naczyń można znaleźć na łamach publikacji „100×100. Nasze stulecie”: https://sklep.muzeum.bytom.pl/2020/05/01/100×100-nasze-stulecie/