Muzeum Górnośląskie wyprzedza wszystkie placówki kulturalne i już teraz przygotowuje się do obchodów 100. rocznicy wybuchu pierwszego powstania śląskiego. Niezwykle obszerne zbiory bytomskiego Muzeum doskonale dokumentują rzeczywistość historyczną, w tym okres, na jaki przypadła aktywność powstańcza. Dlatego właśnie zdecydowaliśmy się na przygotowanie wystawy „Na rozdrożu… Życie codzienne Górnoślązaków w okresie powstań śląskich i plebiscytu”. Czas pełen zamętu, niejednoznaczny, dla Śląska brzemienny w skutkach, miał znaczenie nie tylko dla kształtu granic, ale odbił się przede wszystkim na codzienności ówczesnych mieszkańców Śląska. Wystawa nie będzie ograniczać się jedynie do roku 1919 – obejmie kompleks burzliwych lat 1918–1922. Jest to bowiem okres od zakończenia I wojny światowej do uroczystego objęcia przez państwo polskie władzy na przyznanej Polsce części Górnego Śląska.

Czym wyróżnia się projekt przygotowywany przez Dział Historii Muzeum Górnośląskiego? Przede wszystkim jest próbą rekonstrukcji ówczesnej komunikacji społecznej i debaty publicznej. Dlatego jego trzonem będą plakaty i afisze z tego okresu. Owe instrumenty zarówno polskiej, jak i niemieckiej walki plebiscytowej doskonale odzwierciedlały nastroje i naturę dyskusji publicznej, także w kontekście postaw patriotycznych.

Lwią część wystawy będą stanowiły także mapy, gazety, pieniądze zastępcze, tzw. notgeldy, fotografie, pamiętniki, znaczki plebiscytowe, pocztówki, sztandary różnych organizacji i stowarzyszeń górnośląskich, odznaczenia, broszury propagandowe, dokumenty Polskiego i Niemieckiego Komisariatu Plebiscytowego, dokumenty polskich i niemieckich organizacji konspiracyjnych oraz egodokumenty Górnoślązaków tamtego okresu.

Zarówno tematyka, jak i bogaty materiał historyczny sprawiają, że ekspozycję będzie można odczytywać z wielu perspektyw. Spośród nich autorzy wystawy wybrali dwie główne. Pierwszą jest ukazanie okresu 1918–1922 w podwójnej, polsko-niemieckiej narracji, drugą zaś charakteryzuje ewoluujący w czasie punkt widzenia.

Projekt uzyskał dofinansowanie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Budżet projektu: 74 818 zł (w tym środki Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego 57 017 zł).

Projekt jest realizowany w latach 2018–2019.

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.