„Archeologia eksperymentalna, czyli jak oni to robili” – Międzynarodowy Dzień Archeologii

Już po raz trzeci w Muzeum Górnośląskim odbędzie się Międzynarodowy Dzień Archeologii. Tematyką tegorocznego wydarzenia jest archeologia eksperymentalna, zwana też doświadczalną. Czym dokładnie zajmuje się archeologia eksperymentalna? Badaniem dawnych technologii – próbuje rekonstruować techniki budowy, na przykład domów czy łodzi, a także sposoby wytwarzania przedmiotów codziennego użytku, takich jak broń, narzędzia, ozdoby. Rozwój nowoczesnych metod badawczych i analitycznych, w tym traseologii, która zajmuje się badaniem śladów wytwarzania i użytkowania narzędzi, czy analiz metalograficznych, sprawił, że dziś archeologia eksperymentalna przeżywa prawdziwy renesans.

Celem archeologii eksperymentalnej jest stworzenie materiału porównawczego pomocnego w interpretowaniu materiału źródłowego pozyskanego w toku badań przeprowadzonych metodą wykopaliskową. Co to oznacza? Zdarza się, że funkcja odkrytych przedmiotów nie jest znana. Dzięki doświadczeniom naukowym udaje się ustalić ich przeznaczenie. Jeśli wiadomo, do czego służyło narzędzie, bada się, w jaki sposób zostało zrobione. Wszyscy, którzy zwiedzili osadę w Biskupinie, zobaczyli na własne oczy właśnie efekt prac archeologii doświadczalnej. O tym, jak żywa jest to dziedzina nauki, może świadczyć fakt, że rekonstrukcje wału obronnego, falochronu, bramy, ulic i budynków mieszkalnych osady reprezentującej kulturę łużycką, są cyklicznie wymieniane na nowe, ponieważ w wyniku dokonywania nowych ustaleń naukowych trzeba je aktualizować.

Muzeum Górnośląskiemu dobrze znana jest praktyka archeologii eksperymentalnej. Profesor Jerzy Szydłowski, kierownik Działu Archeologii naszego muzeum w latach 1955–1973, także przeprowadzał doświadczenia archeologiczne. Razem z Teodorem Kubiczkiem z Pracowni Archeologicznej podjęli udaną próbę rekonstrukcji zamka i skrzyni z okresu wpływów rzymskich, czyli sprzed około 1600 lat!

W programie Międzynarodowego Dnia Archeologii znajdują się atrakcje, jakie przekonają wszystkich, także tych, którzy z archeologią nie mieli do tej pory do czynienia, że jest to fascynująca i niezwykle potrzebna dziedzina nauki. Oprócz sesji popularnonaukowej, w której wezmą udział archeolodzy z Działu Archeologii Muzeum Górnośląskiego oraz goście z innych instytucji, każda z grup wiekowych będzie mogła wziąć udział w warsztatach. Dzięki warsztatom popularnonaukowym uczestnicy przyjrzą się archaicznym metodom wytwarzania krzemiennych narzędzi, budowie pieca metalurgicznego, dawnym sposobom wytopu brązu, a także sami wezmą udział w obróbce brązu, próbując swoich sił w pracy na miechach czy w szlifowaniu gotowych wyrobów.

Najmłodszym miłośnikom archeologii dedykujemy specjalne zajęcia edukacyjne, pobudzające kreatywność i rozwijające zdolności manualne. Warsztaty dla dzieci umożliwią uczestnikom wykonanie własnego wisiorka z zastosowaniem dawnych metod wiercenia, uszycie skórzanych lub filcowych bucików oraz przekonanie się, na czym polegało tkactwo na tabliczkach. Zapowiada się dzień pełen atrakcji. Wstęp na wszystkie wydarzenia jest bezpłatny.

Współorganizator: Oddział Górnośląski Stowarzyszenia Naukowego Archeologów Polskich