Dzisiaj zapraszamy Państwa do wysłuchania spotkania z cyklu „Śląsk w kontekście”, zarejestrowanego w listopadzie 2018 roku. Gościem spotkania był Marcin Melon – znany na Śląsku przede wszystkim jako autor czterotomowego kryminalnego cyklu powieściowego z charakterystycznym bohaterem – Komisōrzem Hanusikiem. Jego przygoda z pisaniem po śląsku rozpoczęła się od udziału w konkursie na jednoaktówkę po śląsku, którego zwycięzcą został dwukrotnie, w latach 2015 i 2016.

Jako, że rozmowa odbywała się w listopadzie, czyli miesiącu w tradycji ludowej uznawanym za miesiąc zmarłych, a i w powieściach pana Marcina – jak to w kryminałach – różnego rodzaju zmarli, denaci oraz inne istoty spoza świata żywych się pojawiają, postanowiliśmy porozmawiać właśnie o umrzikach. A umrziki mogą być roztomajte, pra?

Czy zatem Śląsk, jako pewna kraina zapisana na kartach powieści Bienka, Janoscha czy właśnie Marcina Melona umarł? Umiera? W zapomnienie odchodzą też setki opowieści, które nie zostały zapisane, opowieści naszych starek i starzyków.

Czy Ślązacy zamieniają się w zombioki, które nie potrafią poradzić sobie z tą śmiercią? Uwikłani w nieprzepracowaną żałobę – poczucie winy i zdrady wobec pamięci, co można zaobserwować właśnie u śląskich pisarzy, którymi często kieruje wewnętrzne poczucie oddawania hołdu temu światu, utrwalania go za wszelką cenę, odkupienia win. Wielka śląską melancholia. Melancholia i przytłoczenie ciężarem kultury i tradycji, z których wyjścia dość rozpaczliwie poszukują bohaterowie „Umrzika w szrnaku” – czwartej części wspomnianego cyklu powieściowego. Ich próby podjęcia działań, wyjścia do nowego, odzyskania sprawczości są jednak drogą po omacku, krzykiem bezradności, który może mieć opłakane konsekwencje.

Podczas spotkania rozmawialiśmy także o kształcie śląskiej pamięci, która powinna zostać zachowana, ale niekoniecznie jako zinterioryzowany żywy trup, który gnije w naszych wnętrzach nie pozwalając odnaleźć się w świecie. Jak zatem poradzić sobie z naszymi umrzikami?

Zapraszamy do wysłuchania podcastu!

[Magdalena Pospieszałowska]