Pierwszy dzień szkoły dla najmłodszych to zawsze spore przeżycie, związane z wieloma, czasem stresującymi, emocjami. Jak dobrze zapamiętać dzień rozpoczęcia roku szkolnego i sprawić, żeby kojarzył się z wejściem w fascynującą przygodę, jaką jest codzienne zdobywanie wiedzy z rówieśnikami?

Już od 1 do 9 września 2018 roku zapraszamy do Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu, gdzie eksponowana będzie pochodząca z przełomu XIX i XX wieku ławka Rettiga – nasz nabytek z 2017 roku. To doskonała okazja, żeby poznać szkolną rzeczywistość naszych dziadków i pradziadków. Wystawę, która w minionym roku cieszyła się dużym zainteresowaniem, wzbogacimy o interaktywną zabawę „Zgadnij, co to”, dzięki której będzie można zobaczyć, jak kiedyś wyglądały przybory szkolne. A do tego możliwość wykonania „Selfie w stylu retro”, czyli stylizowanych fotografii, które pozwolą uwiecznić w nietypowy sposób tak ważny moment jak rozpoczęcie roku szkolnego. Szczególnie gorąco zapraszamy w te dni uczniów pierwszych klas z tytami – dla wszystkich pierwszaków, którzy nas odwiedzą, wstęp gratis!

Ławka Rettiga z Dolnego Śląska to drewniana ławka, którą wprowadzono do pruskiego systemu szkolnictwa pod koniec XIX wieku (jej prototyp skonstruował w 1893 roku Wilhelm Rettig). Bardzo precyzyjne przepisy szkolne stanowiły, iż np. „ławka była przeznaczona dla uczniów o wzroście od 132 do 141 cm” (napis taki znajduje się na podobnej ławce ze zbiorów w Muzeum w Gliwicach).

W takich i podobnych ławkach, zwanych rettigami, naukę pobierali uczniowie wszystkich szkół powszechnych na Dolnym i Górnym Śląsku. Ławki budowano najczęściej w układzie dwuosobowym, co było praktyczne i racjonalne, zważywszy na potrzeby szkół i zazwyczaj licznych klas. Zakupiona do zbiorów Muzeum Górnośląskiego ławka jest nieco nietypowa, bo jednoosobowa. Służyła prawdopodobnie w wiejskiej, małej izbie lekcyjnej lub mogła pochodzić z zasobów prywatnych.

Ławkę zakupiono w dolnośląskiej miejscowości Łomnica, w tamtejszym antykwariacie o intrygującej nazwie „Coś na mole”. Niewykluczone, że od początku używano jej w małej, wiejskiej szkółce przykościelnej. Ten trop sugerowałoby jej ostatnie miejsce użytkowania i fakt, iż pod ruchomym blatem odnaleziono wzruszające w swojej wymowie kartki z zeszytu z lekcji religii, zapisane wciąż jeszcze niewprawnym pismem dziecka z 1957 roku.

Rettigi w latach 20. XX wieku zaczęto masowo wycofywać ze szkół, zastępując je meblami nowego wzoru. Znakomitą część zniszczono i dzisiaj stanowią spory rarytas kolekcjonerski. Muzeum szczęśliwie zakupiło ławkę podczas wakacji w 2017 roku za niezwykle atrakcyjną cenę 400 złotych. Warto zwrócić uwagę, że podobne obiekty na rynku antykwarycznym osiągają wartość dziesięciokrotnie wyższą.

data: 1–9 września 2018 (sobota–niedziela)
miejsce: pl. Jana III Sobieskiego 2
wstęp: pierwszoklasiści – wstęp wolny, pozostali – w cenie biletu na wystawy czasowe