Wielkie bajtlowisko: warsztaty zdobienia kroszonek metodą woskową (festiwal „Ślōnski szwōng”)

Co by było warte przebudzenie wiosenne bez wszechobecnego symbolu nowego życia, czyli jajka? Jajko to symbol odradzającego się życia i płodności – wierzono, że jaja zapewniają trwanie świata. Zwyczaj ich dekorowania był znany już w starożytności. Farbowane łupinami cebuli zabezpieczały przed złymi mocami, a barwione młodym żytem przynosiły szczęście. Dziś, gdy pogańskie wierzenia i ludowe prawidła straciły na znaczeniu, malowane jajka są ozdobą wiosennego stołu, a dla chrześcijan – znakiem Zmartwychwstania. Pisanki w poszczególnych regionach otrzymały odmienne nazwy (wydmuszki, kraszanki, a na Śląsku kroszonki), utrwaliły się też różne tradycje ich zdobienia. Najstarszą na Słowiańszczyźnie jest technika batikowa, polegająca na nanoszeniu na jajko wzoru za pomocą gorącego wosku. Jak zauważyła etnograf Maria Lipa-Kuczyńska, Przewodnicząca jury organizowanego corocznie przez Muzeum Górnośląskie w Bytomiu konkursu na najpiękniejsze kroszonki w województwie śląskim, coraz mniej kroszonkarzy na Śląsku pracuje w technice malowania jajek woskiem. Tym większa okazja, aby spróbować swoich podczas warsztatów z uznaną mistrzynią tej techniki.

Prowadząca warsztaty, Izabella Terlecka-Synowiec, tradycję malowania jaj wielkanocnych wyniosła z domu. Będąc dzieckiem podpatrywała technikę i wzory od siostry jej ojca, która z kolei nauczyła się robić pisanki od swojej matki, babci Pani Izabelli. Kroszonkarka kontynuuje tradycje rodzinne i podtrzymuje ten zwyczaj w swoim domu, ofiarowując gościom wybrane jajka na pamiątkę. Jest laureatką wielu konkursów kroszonkarskich, a swoje pisanki prezentowała m. in. na Jarmarku Jagiellońskim w Lublinie, Lecie Kwiatów w Otmuchowie, Muzeum Wsi Opolskiej w Bierkowicach, Muzeum „Górnosląski Park Etnograficzny w Chorzowie”. Wzory pisane przez nią na jajach są zarówno tradycyjne – takie jak robiła jej babcia, ale zawierają też elementy współczesne.

 

data: 24 marca 2018 (sobota), godz. 16.00–18.00
miejsce: Centrum Edukacji, pl. Jana III Sobieskiego 2
prowadzi: Izabella Terlecka-Synowiec
warsztaty to kōncek Ślōnskiego szwōngu („Bajtlowisko”)
wstęp: 10 zł
zapisy na zajęcia: 32 281 82 94, w. 127

 

więcej o festiwalu „Ślōnski szwōng”

zobacz też pełen program wydarzeń festiwalu „Ślōnski szwōng”