W zeszłym roku Muzeum Górnośląskie prezentowało niezwykły eksponat – kipę Samuela Hirscha, bytomskiego Żyda, która jako świadectwo Holokaustu i nocy kryształowej została wyniesiona ze zgliszcz jednej z bytomskich synagog i trafiła do Izraela. W 1994 r. Samuel Hirsch podarował ją Muzeum. Wystawa, nagrodzona przez Marszałka Województwa Śląskiego w 2017 r., przypominała o tragicznych i poruszających losach bytomskich Żydów.

Od tamtej pory niemal każdego dnia wiedza o historii bytomskich Żydów jest wzbogacana o nowe fakty i ustalenia.

Dzisiaj, 23 sierpnia, podczas prac przy modernizacji sieci ciepłowniczej i prac ziemnych, które od strony archeologicznej nadzoruje Muzeum Górnośląskie, natrafiono na fragmenty ceglanych i kamiennych konstrukcji.

Kierownik Działu Archeologii Beata Badura i pracownik tego działu, Wojciech Kawka, zidentyfikowali m.in. pozostałości fundamentów bytomskiej synagogi. Nowa synagoga, wzniesiona w tzw. stylu mauretańskim w 1869 r., w 1889 r. została rozbudowana m.in. o powiększony chór. Podczas nocy kryształowej (z 9 na 10 listopada 1938 r.) została ona zbezczeszczona i spalona.

Znaleziony fragment fundamentu synagogi został wykonany z kamiennych ciosów i kamieni, prawdopodobnie pozyskanych z rozbiórki innych budynków miasta, co – jak wskazują muzealni archeolodzy – stanowiło w tym czasie nader częstą praktykę.

Cała odkryta konstrukcja zostanie odpowiednio udokumentowana i sfotografowana. To pozwoli w sposób naukowy i symboliczny poszerzyć naszą wiedzę o Żydach z Bytomia. O dalszych ustaleniach będziemy na bieżąco informować.