Rok 1918 jako wyjątkowy w historii Polski odzyskującej niepodległość, brzemienny w skutki, jeśli chodzi o losy Śląska, uczyniliśmy symbolicznym punktem wyjścia dla naszej wystawy. Z okazji setnej rocznicy odzyskania niepodległości wspólnie z „Gazetą Wyborczą” postanowiliśmy opisać historię za pomocą przedmiotów, które najbardziej utkwiły w pamięci ludzi wciągniętych w wir wielkiej historii.
Postanowiliśmy opisać 100 minionych lat przez pryzmat dokładnie 100 przedmiotów. Ważnych, mających swoich bohaterów. Stąd nasze tytułowe 100 × 100.
Często eksponaty prezentowane w muzeum stają się odległe – szyba dzieląca je od zwiedzających sprawia, że nie potrafimy sobie wyobrazić, że dany przedmiot był kiedyś używany, że był elementem dnia współczesnych mu ludzi. Właśnie dlatego chcemy, aby przygotowana przez nas wystawa była całkowicie inna: przedmioty, które będą eksponowane w Muzeum i zyskają status zabytku, są w istocie pamiątkami – wspomnieniem i przypomnieniem przeszłości zwyczajnych ludzi, takich jak my czy Wy.
Celem projektu jest opisanie stulecia, które upłynęło od roku 1918, z perspektywy zwykłego człowieka i otaczających go przedmiotów, które zapisały się w naszej zbiorowej świadomości. Ta historia została opisana przez pokazanie 100 starannie, choć subiektywnie wybranych przedmiotów pochodzących ze zbiorów Muzeum Górnośląskiego (Działów: Historii, Sztuki i Etnografii). Każdy z tych eksponatów otrzymał swoją (rekonstruowaną, znaną lub zbadaną przez nas) historię. W ten sposób wielka historia (końca I wojny światowej, międzywojnia, II wojny światowej, okresu po 1945 roku i po 1989 roku) została ukazana przez pryzmat jednostkowych losów, historii obiektów, czasami ich właścicieli, którzy wtedy żyli.
„100 × 100. Nasze stulecie” to także wystawa, która uświadamia odbiorcom, jak wielowątkowa i elektryzująca była historia Górnego Śląska w tym stuleciu. Naszym stuleciu. Prezentuje drogę, którą Polska, Górny Śląsk i w oczywisty sposób Europa przeszły od 1918 roku.
Na łamach „Gazety Wyborczej” publikowane są krótkie teksty przypominające historie ważnych w mijającym stuleciu przedmiotów. Możecie pomóc tworzyć tę serię: Wasze teksty, najlepiej opatrzone zdjęciami/zdjęciem opisywanego przedmiotu, przesyłać można pod adres: Gazeta Wyborcza, 40-094 Katowice, ul. J. Słowackiego 13, z dopiskiem „Sto na sto” i listy@katowice.agora.pl.
W cyklu ukazały się już:
100 x 100. Nasze (czyli Twoje też) Stulecie
Plastikowy szał, czyli niepokorne lata 80. Czy ktoś pamięta jeszcze takie klipsy?
Bijok, czyli pałka owinięta drutem na wyposażeniu plebiscytowej policji
Rajstopy były jak spełnienie amerykańskiego snu o luksusie
Kwietnik z hotelu Haus Oberschlesien
Plakat z błędem w nazwisku mistrza
Frania oszczędza zdrowie i czas
Kraina mlekiem i miodem płynąca
„Jaruzelski smok wawelski”, czyli krasnale wyruszają w miasta
Spis rzeczy opowiada o repatriantach
Skupiony w błysku światła portret przyjaciela
W kaburze starego metaniarza z kopalni Centrum
Za czym ta kolejka stoi?
Niezwykła historia wyryta w cegłach
Janek Wiśniewski padł. Artysta poświęcił temu swoje dzieło
Historia podana na półmisku
Rzeczpospolita jeniecka
Marmurowy papież
relacja zdjęciowa z otwarcia wystawy
czas trwania: 16 maja–2 grudnia 2018
miejsce: pl. Jana III Sobieskiego 2
pomysłodawca projektu: Leszek Jodliński
kurator wiodący: dr Joanna Lusek
zespół kuratorski w składzie: Agnieszka Bartków, Małgorzata Kłych, Leszek Jodliński, dr Joanna Lusek
katalog towarzyszący wystawie czasowej „100 x 100. Nasze stulecie”