Wszystkich Świętych, Zaduszki czy Halloween? Wykład towarzyszący wystawie „Od śmierci nikt się nie wykręci”

Cmentarz Mater Dolorosa w Bytomiu, fot. W. Szołtys

Dni jesiennej zadumy przynoszą wiele okazji, by wszyscy zagonieni w codziennych troskach usłyszeli przynajmniej ciche memento mori. Wykład „Wszystkich Świętych, Zaduszki czy Halloween?” będzie doskonałą okazją, by nie tylko przypomnieć sobie o różnicach między tymi szczególnymi dniami, ale też wybrać najodpowiedniejszą dla siebie formę refleksji o przemijaniu.

Wszystkich Świętych

Święci. Znamy małą garstkę z imienia i zasług, a są ich tysiące, kanonizowanych i niekanonizowanych, znanych tylko Bogu. Często ograniczamy się do świętych kalendarzowych, wspominając ich i prosząc o wstawiennictwo. 1 listopada jest okazją, by oddać im cześć, wielbiąc wszystkich świętych.

Dzień Zaduszny

To polski odpowiednik pogańskiego święta dziadów. Wszystkich Świętych i Dzień Zaduszny to święta, które się uzupełniają – korzystamy z pomocy jednych, wspieramy drugich. Dziady były przedchrześcijańskim obrzędem zadusznym, którego istota polegała na nawiązywaniu relacji z duszami przodków, czyli właśnie dziadów, które powracały wówczas do swoich domów. Każdej jesieni, gdy Droga Mleczna, zwana przez Słowian Drogą Dusz lub Drogą Żurawi, zbladła i zwęziła się, a gwiazdy Sita (Plejady) stanęły wysoko na niebie, na ziemiach polskich obchodzono to święto, określane też jako „pusty wieczór” lub „bdyn”. Przyrządzano potrawy na ucztę „tryznę”, na której spożywano miód, kaszę, jajka, kutię i wódkę. Nazwa „dziady” używana była głównie na terenach Białorusi, Polesia, Rosji i Ukrainy. Różne regiony mogły mieć inne nazwy na ten obrzęd i tak pojawiały się „pominki”, „przewody”, „radecznica” i „zaduszki” u Słowian i Bałtów. Zaduszki jako uroczystość kościelna została zapoczątkowana w X wieku przez świętego Odylona, opata benedyktynów z Cluny, jako przeciwwaga dla obrzędów pogańskich. Te fascynujące zagadnienia zostaną rozwinięte podczas październikowego wykładu.

data: 28 października 2018 (niedziela), godz. 16.00
miejsce: Sala Kolumnowa, ul. W. Korfantego 34
prowadzi: Anna Grabińska-Szczęśniak
wstęp wolny

Więcej o wystawie czasowej „Od śmierci nikt się nie wykręci”