„Myśmy stworzyli w XIX wieku mitologię własną. Cóż z tego, że zamknięta jest ona dla obcych, skoro dla nas stała się źródłem właśnie mistycznych wzruszeń i żywej, nie mózgowej, ale wstrząsającej całym naszym życiem wewnętrznym poezji” – napisze wygnaniec, Jan Lechoń, 7 lutego 1950 roku w swoim „Dzienniku”. Do tej mitologii należy religijna i kulinarna tradycja związana z Wielkanocą – jedyna w swoim rodzaju, trudna do przekazania obcym, wyjątkowo obfita w przeżycia mistyczne i doznania kulinarne.

W roli głównej wykładu wystąpi wielkanocne menu – będzie mowa o wypiekach, tych, które już pozostały jedynie w starych książkach kucharskich. Dowiedzieć się będzie można między innymi o historycznych babach wielkanocnych (które pożegnaliśmy na dobre po 1945 roku), z których najskromniejsza składała się z 60 jaj, ale i o dzisiejszych babkach, tortach i mazurkach, a także o obfitości mięs, w tym dziczyzny, zimnych daniach i kolorowych pisankach. Nie zabraknie jednakże świątecznego baranka: opowieści o agnusku i symbolice zawartej w jadle i napitku.

To także opowieść o zmianie polskiego menu – zmianie wymuszonej warunkami politycznymi, a co za tym idzie i społeczno–gospodarczymi. Zachowaliśmy wiele z naszych zwyczajów w mniejszej skali, nasze stoły nie uginają się pod ciężarem potraw jak to dawniej bywało, ale też nie są całkowicie odmienne od stołów naszych przodków. Obrzędy, obyczaje i potrawy, a także ściśle rodziny charakter tych Świąt, to jest to, co jest historycznym kodem genetycznym, który nas wyróżnia wśród innych nacji. Nadaje nam ściśle określony charakter rozpoznawalny wśród narodów świata. Podczas spotkania będzie mowa o potrawach w menu naszych magnackich i literackich przodków, o odchudzonej babie wielkanocnej, a także o tym, kto i w jakiej formie wyeksportował babę do Francji i kto w tejże za babą tęsknił. W gawędzie kulinarnej znajdzie się miejsce poświęcone również innym potrawom, bo zakosztowawszy ich, podbieraliśmy je innym i nadawaliśmy mięsom, zupom, deserom i wypiekom nasz swojski charakter rodzajem zastosowanych ziół, dodatkiem miodu czy owoców. Dziś nie mamy świadomości, że kuchnia polska, to właściwie kuchnia wielu kultur i wielce oryginalnych polskich i egzotycznych akcentów, które połączone nadają jej swoisty, polski ton i smak.

Zostaną przywołane wspomnienia, listy, książki, w których twórcy śnili o smakach i zapachach, a które są świadectwem zarówno trwałości tradycji, jak i zmian w sztuce kulinarnej. I przede wszystkim tego właśnie, co się smacznego komu śni na obczyźnie, ale i w dorosłym życiu, które tak naprawdę jest wygnaniem z krainy dzieciństwa.

data: 17 kwietnia 2019 (środa), godz. 17.00
miejsce: Sala Kolumnowa, ul. W. Korfantego 34
prowadzi: Jolanta Zaczkowska
wstęp wolny

więcej o festiwalu „Ślōnski szwōng”

zobacz też pełen program wydarzeń festiwalu „Ślōnski szwōng”