VIII Międzynarodowa Konferencja Kresowa odbędzie się w piątek 19 listopada br. w Muzeum Górnośląskim w Bytomiu. Tegoroczna sesja poświęcona zostanie tematowi „Rok 1921 na Kresach Wschodnich i Zachodnich. Historia i pamięć”. Celem zasadniczym konferencji jest interdyscyplinarne i wieloaspektowe przedstawienie proponowanej tematyki w odniesieniu do perspektyw: politycznej, historycznej, socjologicznej i kulturalnej, oraz poprzez recepcję tego czasu w pamięci kolejnych pokoleń.
Rok 1921 był wypełniony spektakularnymi wydarzeniami zmierzającymi do ustalenia granic odradzającego się po latach niebytu państwa polskiego. Fakt ten skłania nas do przygotowania edycji specjalnej VIII Międzynarodowej Konferencji Kresowej. Tegoroczna sesja poświęcona będzie tematowi „Rok 1921 na Kresach Wschodnich i Zachodnich. Historia i pamięć”.
Założeniem organizatorów jest przybliżenie rzadziej dotąd penetrowanych i popularyzowanych aspektów historii II RP, wciąż jednak obecnych w pamięci społecznej i współczesnym dyskursie naukowym. Konferencja ma stać się okazją do przedstawienia wyników prowadzonych badań oraz wymiany opinii przedstawicieli placówek naukowych i kulturalnych z Polski oraz zagranicy.
Konferencji towarzyszy publikacja pod naukową redakcją Joanny Lusek i Macieja Fica „Rok 1921 na Kresach Wschodnich i Zachodnich. Historia i pamięć”. Książka będzie dostępna od przyszłego tygodnia w naszym muzealnym sklepie oraz sklepiku internetowym.
Program konferencji
9.00–9.15 / Rozpoczęcie konferencji, powitanie gości
Iwona Mohl, Muzeum Górnośląskie w Bytomiu
dr hab. prof. UŚ Maciej Fic, Instytut Historii Uniwersytetu Śląskiego
9.15–11.15 / Część I. Górny Śląsk w walkach o granice
Prowadzenie
dr Joanna Lusek, Muzeum Górnośląskie w Bytomiu
9.15–9.30
dr hab. prof. UO Mariusz Patelski, Uniwersytet Opolski
Zapomniany epizod z dziejów walk o Śląsk. Sprawa przyłączenia powiatu namysłowskiego i sycowskiego do Polski 1919–1921
9.30–9.45
dr Przemysław Jagieła, Archiwum Państwowe w Opolu
Dziennik historyczny rozkazów dowództwa Grupy „Wschód” jako źródło do historii działań wojsk powstańczych w III powstaniu śląskim w opracowaniu Przemysława Jagieły
9.45–10.00
dr hab. prof. UO Marek Białokur
Emocji nie brakowało, czyli rok 1921 na Kresach Wschodnich i Zachodnich Drugiej Rzeczypospolitej w optyce satyrycznego tygodnika „Mucha”
10.00–10.15
dr Agata Bryłka-Jesionek, Muzeum Górnośląskie w Bytomiu
Tematyka społeczno-kulturalna na łamach czasopisma „Katolik” w obliczu wydarzeń roku 1921
10.15–10.30
dr Piotr Stanek, Centralne Muzeum Jeńców Wojennych
Lamsdorf w czasie powstań śląskich i plebiscytu
10.30–10.45
dr hab. prof. Maciej Fic, Uniwersytet Śląski
„Polska” pamięć o plebiscycie 20 marca 1921 roku
10.45–11.00
dr Joanna Lusek, Muzeum Górnośląskie w Bytomiu
„POLEGŁYM CZEŚĆ! NIECH POMNIK STANIE TRWAŁY…”. Ślady pamięci na Szlaku Powstańców Śląskich
11.00–11.15 Dyskusja
11.15–11.30 Przerwa w obradach
11.30–12.00 Zwiedzanie wystawy „Bojownikom Niepodległości”
Oprowadzanie kuratorskie: Maciej Droń, dr Wojciech B. Moś
12.00–13.30 / Część II. Na pograniczach Kresów Wschodnich i Zachodnich
Prowadzenie
dr Agata Bryłka-Jesionek, Muzeum Górnośląskie w Bytomiu
12.00–12.15
dr Zbigniew Bereszyński, badacz niezależny
Znad Zbrucza i Berezyny pod Górę św. Anny. Weterani walk na Kresach Wschodnich w działaniach bojowych III powstania śląskiego. Szkic prozopograficzny
12.15–12.30
dr Piotr Jaworski, Polonijny Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Troska o skuteczność działania polskich formacji granicznych w 1921 roku na przykładzie Batalionów Celnych
12.30–12.45
dr Elżbieta s. Monika Albiniak, Wojskowe Biuro Historyczne im. gen. Broni Kazimierza Sosnkowskiego
Paralela duchowa Kresów Zachodnich i Wschodnich na przykładzie lwowskiego Zgromadzenia Sióstr Opatrzności Bożej
12.45–13.00
dr Dawid Keller, Muzeum w Chorzowie
Stagnacja czy rewolucja? Pomysły na funkcjonowanie administracji kolejowej i ich kresowe wdrożenia
13.00–13.15
dr Sławomir Jan Maksymowicz, Archiwum Państwowe w Olsztynie
Nazajutrz po plebiscycie. Warmiacy, Mazurzy i Powiślanie w starej i nowej rzeczywistości
13.15–13.30 Dyskusja
13.30–14.30 Przerwa w obradach
14.30 –15.30 / Część III. Normalizacja życia na Kresach Wschodnich
Prowadzenie
dr hab. prof. UŚ Maciej Fic, Instytut Historii Uniwersytetu Śląskiego
14.30–14.45
Nina Terlecka-Taylor, badaczka niezależna
Kresy pόłnocno-wschodnie po traktacie ryskim − obraz literacki
14.45–15.00
dr hab. prof. AFiB, Jolanta Załęczny, Akademia Finansów i Biznesu Vistula w Warszawie
„Targi Wschodnie to początek naszych lepszych, jasnych dni” (H. Zbierzchowski). Pierwsze Targi Wschodnie we Lwowie w 1921 roku przejawem powrotu do normalności
15.00–15.15
dr Marta Milewska, Oddziałowe Biuro Badań Historycznych IPN w Warszawie oraz Akademia Finansów i Biznesu Vistula w Warszawie
Problemy opieki medycznej w północno-wschodnich województwach II Rzeczypospolitej w latach 20. XX wieku
15.15–15.30
prof. dr hab. Bożena Urbanek, IHN PAN w Warszawie
Sytuacja epidemiczna Wilna lat 20. XX wieku
15.30–16.00 Podsumowanie konferencji