Droga Reymonta do Nagrody Nobla była wyboista. Władysław Stanisław Rejment był dzieckiem buntu – i to takim, którego kij nie naprowadził na proste drogi. Ojciec Józef chciał, by został organistą, Staś Rejment jednak szczerze nienawidził fortepianu: „Nie zapomnę tego starego szpinetu, z którego cichaczem wydłubywałem inkrustacje z kości, szylkretu i mosiądzu, mszcząc się za tortury, których był przyczyną, i za te bizuny, które obrywałem z jego racji. Lekcje z ojcem były co dzień po południu, a potem musiałem jeszcze godzinami siedzieć przy starym pudle i ćwiczyć nieskończenie nudne gamy i wprawki”.

Autor Chłopów nie chciał też zostać krawcem, a także dał sobie spokój z pracą na kolei, aż wreszcie ptaszę uciekło do teatru amatorskiego, w którym zostało aktorem. Miał jeszcze jeden pomysł na siebie i swoją przyszłość – chciał wstąpić do zakonu paulinów. W tle majaczy kontakt ze spirytystami, epizody polityczne skutkujące wyrzuceniem młodzieńca z Warszawy i nakazem policyjnym oddającym go pod opiekę rodziców. A to były dopiero pierwsze kroki na krętej drodze do Nobla. Sporo było na niej zakrętów i potknięć, i wydarzeń ukrytych przed wścibskimi, dziś nie do końca wyjaśnionych, a związanych z działalnością polityczną. Oczywiście nie brakuje w jego biografii kobiet, to jednak katastrofa kolejowa pod Włochami i historia odszkodowania zań stały się powszechnie znane, podwójny zaś wątek miłosny, który toczył się w tle i który z powodu tejże katastrofy został zakończony, pozostał w ukryciu. 

W biografii polskiego noblisty jest jednak sporo białych plam, czekających na uczonego, który z uporem dotrze do dokumentów spoczywających w różnych kancelariach, szkołach, firmach czy w rękach osób prywatnych. Historia spuścizny Reymonta i badań nad nią jest jak serial kryminalny, podobnie jak w przypadku Żeromskiego. Badacze sprawdzają tropy, dokumenty, poszlaki – wydarzenia porządkują chronologicznie: jednym informacjom dając wiarę, innym – jej odmawiając. Cierpliwie układają z drobnych puzzli obraz życia i twórczości pisarza wielkiej miary.

Tym mniej i bardziej znanym wydarzeniom w biografii pisarza mającym wpływ na jego twórczość zostanie poświęcone nasze spotkanie: Sprawiedliwość ma zawżdy ten, kogo stać na nią. Słów kilka o biografii Reymonta. Zapraszamy w środę 20 grudnia o godzinie 17.00 do Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu.

kiedy? 20 grudnia 2023 (środa), godz. 17.00
gdzie? Centrum Edukacji, pl. Jana III Sobieskiego 2
kto prowadzi? Jolanta Zaczkowska
wstęp? 2 zł