„Śnie, który uczysz umierać człowieka…”. O śmierci w literaturze – wykład towarzyszący wystawie „Od śmierci nikt się nie wykręci”

„Tobie w głowie skoki, tany,
Charty, żarty na przemiany:
Śmierć kroczy, utroczy
Jak ptaszka, nie fraszka!”

ks. Józef Baka

Przed nami pierwszy z cyklu wykładów towarzyszących wystawie „Od śmierci nikt się nie wykręci”. Cykl wykładów o śmierci w literaturze będzie cyklem o życiu wbrew śmierci. Walką o ocalenie, które może być ocaleniem w obrazie, refleksją i zapisem, który unieśmiertelni.

W życiu są dwie pewne rzeczy: śmierć i podatki. Z tym, że śmierć jest pewniejsza. I tak przerażająca, że pisarze
i poeci próbowali ją oswajać na tysiące sposobów: jedni ośmieszając ją, drwiąc z niej i lekceważąc, inni zaś próbowali podejść do niej poważnie i zasadniczo, a jeszcze inni przestrzegali przed nią tych, co byli zbyt frywolni w tych igrach.

Biała bohaterka przychodzi milcząco, za nic mając nasze poważne rozważania filozoficzne i zabawne wiersze. Wyraz twarzy ma zimny i obojętny. Z tej tajemnicy, z niepewności i ze strachu wynika dialog z nią, próba odgadnięcia i nazwania śmierci na nowo. Bez tego bicza w postaci ostatecznego kresu, ani życie ani sztuka nie miałyby smaku. Wszystko straciłoby sens. W zmaganiach z nią traciła resztki oddechu Halina Poświatowska, z lękiem spoglądał na śmierć Marek Hłasko, jej fizjologiczną brzydotę widziała Maria Pawlikowska-Jasnorzewska, dyskutował z nią Andrzej Bursa. Przedstawiał ją zabawnie ksiądz Józef Baka. Twórcy, zanim do niej doszli, próbowali ja przechytrzyć – wznosząc się na szczyt nieśmiertelności w sztuce  i unicestwiając śmierć swoimi utworami. Pisali wierząc, że w twórczości „non omnis moriar”.

 

data: 16 września 2018 (niedziela), godz. 16.00
miejsce: Sala Kolumnowa, ul. W. Korfantego 34
prowadzi: Jolanta Zaczkowska
wstęp wolny

więcej o wystawie czasowej „Od śmierci nikt się nie wykręci”