Spotkanie z Jerzym Brukwickim – jednym ze współtwórców ruchu kultury niezależnej w latach 80. XX wieku będzie okazją do rozmowy o twórczości artystów niepokornych, a zwłaszcza o martwych naturach powstałych w Polsce w latach 80. ubiegłego wieku. To właśnie one, komunikując o sprawach ważnych w symboliczny, metaforyczny sposób, ułatwiały zrozumienie społecznych i dziejowych problemów oraz realiów życia w kraju znajdującym się w dramatycznej sytuacji politycznej i gospodarczej.

***

W poszukiwaniu sposobów przedstawiania rzeczywistości martwa natura, jako rodzaj malarstwa przedstawiającego, odegrała znaczącą rolę. Odkrywała nowe możliwości wzrokowego i zmysłowego poznawania świata, ukazywała właściwości i cechy przedstawianych przedmiotów wybranych z otoczenia człowieka, z natury. Martwe natury miały znaczenie symboliczne, bardzo często moralizatorskie. Uzmysławiały przemijanie czasu, marność świata, kruchość życia. Wraz z pojawianiem się nowych nurtów i tendencji w sztuce nowoczesnej stwarzały kolejne możliwości różnorodnych interpretacji emocjonalnego opisu przestrzeni życia człowieka, tworzenia zajmujących refleksji i komentarzy o jego sytuacji i egzystencjalnych uwarunkowaniach.

Niezwykle ciekawymi, frapującymi świadectwami czasu są martwe natury powstałe w Polsce w latach 80. ubiegłego wieku. Ułatwiają zrozumienie społecznych i dziejowych problemów i realiów życia w kraju znajdującym się w dramatycznej sytuacji politycznej i gospodarczej. W rodzimej sztuce szczególnie mocno zaistniał motyw chleba, biało-czerwonej flagi, krzyża, świec dymnych i granatów łzawiących używanych przez ZOMO.

Metaforyczne martwe natury tamtej epoki społeczeństwo jednoznacznie odczytywało jako manifestacje wolności, solidarności i patriotyzmu, interpretacje dobra, prawdy i sprawiedliwości. Ten rodzaj sztuki podjęła spora grupa twórców związanych z niezależnym ruchem artystycznym. Byli wśród nich m.in. Maria Anto, Grzegorz Bednarski, Andrzej Bielawski, Maciej Bieniasz, Zbylut Grzywacz, Marian Kępiński, Ewa Kierska, Łukasz Korolkiewicz, Aldona Mickiewicz, Janusz Petrykowski, Zbigniew Sałaj, Marek Sapetto, Jacek Sienicki, Rafał Strent, Paweł Udorowiecki, Jacek Krzysztof Zieliński.

Wykład Martwe natury z życiem w tle przypomni o ich twórczości tamtego okresu i jej niebywałym znaczeniu w życiu emocjonalnym i intelektualnym ludzi sympatyzujących z „Solidarnością”, pragnących żyć w państwie niezależnym i demokratycznym.

Jerzy Brukwicki

***
Jerzy Brukwicki – krytyk sztuki, dziennikarz, wieloletni szef warszawskiej Galerii Krytyków Pokaz, jeden ze współtwórców ruchu kultury niezależnej w latach 80. XX wieku, organizator kilkuset wystaw w kraju i za granicą (m.in. „Czas smutku, czas nadziei”, „Polska Pieta”, „Plastycy stoczniowcom”, „Obecność”). Wydawał i redagował pismo poświęcone sprawom kultury „Wybór”, był redaktorem tygodnika „PWA. Przegląd Wiadomości Agencyjnych”. Kurator wielu wystaw w kraju i za granicą, m.in.: Magdaleny Abakanowicz, Jana Młodożeńca, Józefa Szajny, Andrzeja Wajdy, plakatów i grafiki „Solidarności”.

Spotkanie towarzyszy wystawie W istocie rzeczy. Aldona Mickiewicz, którą do 28 lutego można zwiedzać w Muzeum Górnośląskim.

Data: 18 stycznia 2017 (środa), godz. 18.00
Miejsce: ul. W. Korfantego 34, Sala Kolumnowa
Prowadzący: Jerzy Brukwicki, Agnieszka Bartków
Wstęp wolny