Józef Pankiewicz zasłynął w świadomości odbiorców głównie jako artysta, który pod koniec XIX wieku wraz ze swym przyjacielem Władysławem Podkowińskim wprowadził do malarstwa polskiego znamiona nowoczesności, polegające na przeszczepieniu impresjonizmu na grunt sztuki rodzimej.

Mniej znaną formę twórczej wypowiedzi malarza stanowiła grafika, w której artysta osiągnął prawdziwie mistrzowski poziom. Józef Pankiewicz był jednym z pierwszych twórców w sztuce polskiej podejmującym próbę nadania grafice statusu dzieła autonomicznego, pozbawionego przymusu pełnienia funkcji ilustracyjnej i reprodukcyjnej.

Do ulubionych technik graficznych uprawianych przez artystę należała akwaforta oraz sucha igła, stosowana najczęściej jako dopełnienie pierwszej.

Przez okres trwający niewiele ponad dekadę artysta stworzył blisko 100 grafik. Z wyjątkiem kilku z nich, jak autoportrety oraz pojedyncze interpretacje cudzych dzieł, zdecydowaną większość stanowiły prace będące zapisem miejsc odwiedzanych przez niego podczas licznych wojaży po Europie. Zamiłowanie do podróżowania nie tylko dawało Pankiewiczowi satysfakcję z poznawania nowych miejsc, ale – co ważniejsze – pozwalało na kształtowanie tak istotnej dla artysty świadomości twórczej.

Wśród wykonanych przez niego rycin znalazły się widoki m.in. Chartres, Paryża, Rouen, Florencji, Rzymu, Sieny i Wenecji, a także pejzaże przedstawiające fragmenty niewielkich nadmorskich miejscowości z okolic Bretanii i Normandii. Swe prace artysta tworzył często w plenerze, bezpośrednio na płycie. A bliska impresjonizmowi chęć rejestrowania wyglądu miejsca w danym momencie zmuszała go do opracowywania grafik o niewielkim formacie.

Dzieło graficzne Józefa Pankiewicza jest niezwykle spójne pod względem technicznym, tematycznym i stylistycznym. Poprzez chęć uwieczniania przez artystę zmiennej rzeczywistości ujawnia się jego fascynacja dokonaniami związanymi z impresjonizmem. W twórczości graficznej malarza wyodrębnić można również tendencję „konstruktorską”, opartą na lekkim kubizowaniu form oraz silnym akcentowaniu przestrzenności. W dorobku Pankiewicza nie zabrakło ponadto przykładów twórczej konfrontacji ze spuścizną niezrównanego mistrza światłocienia – Rembrandta, przejawiającej się w stosowaniu silnych kontrastów walorowych, nadających grafice niespotykaną malarskość.

W pierwszych latach XX wieku Józef Pankiewicz zakończył w swojej twórczości etap związany z uprawianiem grafiki warsztatowej. Przyczyną rezygnacji z tworzenia tego rodzaju prac był problem z pogarszającym się wzrokiem, niepozwalający na pracę łączącą się ze żmudnym i czasochłonnym procesem powstawania rycin.

otwarcie wystawy: 7 listopada 2018 (środa), godz. 17.00
czas trwania: 7 listopada 2018–3 lutego 2019
miejsce: ul. W. Korfantego 34
kurator: Helena Kisielewska
wstęp wolny