17 listopada 2023 r. Dział Historii Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu zaprasza do uczestnictwa w IX edycji Konferencji Kresowej – „Między Kresami Wschodnimi a Górnym Śląskiem. Biografie niebanalne”.
Intencją organizatora przedsięwzięcia jest wydobycie i zaprezentowanie „niebanalnych biografii niebanalnych osób”. Wiele postaci, arcyciekawych, definiowanych w ten właśnie sposób, odczytać możemy z kart historii powszechnej czy lokalnej. Wiele z nich łączy wspólny mianownik – wichry historii, wybory zawodowe czy wydarzenia z życia prywatnego związały ich losy zarówno z Kresami Wschodnimi, jak i ze Śląskiem, gdzie żyli, działali, pracowali, tworzyli… Wiele z tych zacnych i arcyciekawych postaci reprezentujących świat polityki, nauki, kultury czy gospodarki jest cenionych, a historia o nich pamięta, wiele jednak pozostaje w zapomnieniu, wspominanych jest incydentalnie czy okazjonalnie.
Prelegenci w czterech sesjach tematycznych, osiemnastu referatach, przybliżą biografie niezwykłych postaci, wśród nich dr Zofii Teligi-Mertens, Marii Kokoszyńskiej-Lutmanowej, Gertrudy Szalszówny, Romana Chrząstowskiego czy Jerzego Michotka.
Termin: 17 listopada 2023 (piątek), godz. 09.00–17.00
Miejsce obrad: Muzeum Górnośląskie w Bytomiu, Centrum Edukacji, pl. Jana III Sobieskiego 2
Wstęp: 5 zł
Program IX Konferencji Kresowej
„Między Kresami Wschodnimi a Śląskiem. Biografie niebanalne”
9.00–9.15 Powitanie gości
mgr Iwona Mohl, dyrektor Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu
9.15–10.30 Sesja I. W służbie Ojczyzny
dr Bartosz Janczak
Instytut Pamięci Narodowej. Oddział w Łodzi
Oficer garnizonów kresowych i górnośląskiego. Gen. bryg. Juliusz Drapella (1886–1946)
mgr Tomasz Śmiałek
badacz niezależny, Bytom
Harcmistrz, przewodnik i wychowawca. Zygmunt Kleszczyński (1906–1986)
mgr Maciej Droń
Muzeum Górnośląskie w Bytomiu
mgr Tomasz Śmiałek
badacz niezależny, Bytom
„Zwiedzaliśmy, co się dało…”. O wyprawie rowerowej harcerzy Związku Harcerstwa Polskiego w Niemczech dookoła Polski w 1930 r.
dr hab. Monika Tomkiewicz
Biuro Badań Historycznych IPN w Warszawie
Zarząd Pomorskiego Oddziału Towarzystwa Miłośników Wilna i Ziemi Wileńskiej
mgr Tadeusz Kisiel
Towarzystwo Miłośników Wilna i Ziemi Wileńskiej. Oddział w Legnicy
badacz niezależny
Wkład Towarzystwa Miłośników Wilna i Ziemi Wileńskiej w upamiętnienie postaci przedwojennego wiceprezydenta miasta Wilna Witolda Czyża (1884–1952)
10.30–10.45 Przerwa w obradach
10.45–12.15 Sesja II. W kręgu nauki
dr hab. Jolanta Załęczny, prof. AFiB
Akademia Finansów i Biznesu Vistula w Warszawie
Śląski lekarz z kresowym rodowodem. Ludwik Gorczyński (1891–1953)
dr Agata Bryłka-Jesionek
Muzeum Górnośląskie w Bytomiu
Filozof – dydaktyk – animator kultury. Maria Kokoszyńska-Lutmanowa (1905−1981)
mgr Jan Sasor
Muzeum Śląskie w Katowicach
Matka, żona i lekarka. Janina z Marynowskich Kuśnierczykowa (1906–1999)
dr Wojciech Marciniak
Uniwersytet Łódzki
dr hab. Małgorzata Ruchniewicz, prof. UWr
Uniwersytet Wrocławski
„Prywatna sprawa starej, pomylonej, ale nieszkodliwej pani”. Wołynianka, Sybiraczka i Dolnoślązaczka – dr Zofia Teliga-Mertens (1926–2022)
dr Dorota Gajda-Szczegielniak
Publiczne Liceum Ogólnokształcące nr V w Opolu
dr hab. Marek Białokur, prof. UO
Uniwersytet Opolski
Z Kresów Wschodnich na Śląsk. Profesor Barbary Kubis biografia w historię wpisana
12.15–13.15 Przerwa w obradach
13.15–14.45 Sesja III. W służbie słowa i kultury
dr Weronika Pawłowicz
Biblioteka Śląska w Katowicach
Naukowiec, bibliotekarz, podróżnik. Józef Mayer (1902–1996)
dr Barbara Maresz
Biblioteka Śląska w Katowicach
Śląski bibliofil oraz harcerz z Drohobycza i Lwowa. Roman Chrząstowski (1906–2005)
dr Kinga Fink
Uniwersytet Rzeszowski
Kresowe i śląskie wątki w biografii Bursów. Z dziejów rodziny muzyków przełomu XIX i XX w.
dr Marta Milewska
Oddziałowe Biuro Badań Historycznych IPN w Warszawie
Akademia Finansów i Biznesu Vistula w Warszawie
Lwowska melodia Jerzego Michotka (1921–1995)
dr Joanna Lusek
Muzeum Górnośląskie w Bytomiu
Role pisze nam życie. Gertruda Szalszówna (1924–2009)
14.45–15.00 Przerwa w obradach
15.00–16.30 Sesja IV. W kręgu wiary
dr hab. Zbigniew Bereszyński
badacz niezależny, Opole
Kapłani z archidiecezji lwowskiej w strukturach Kościoła katolickiego na Śląsku Opolskim oraz ich relacje z władzami komunistycznej Polski. Ks. Emil Kobierzycki (1892–1963) i ks. biskup Antoni Adamiuk (1913–2000)
bp prof. dr hab. Jan Kopiec
Uniwersytet Opolski
Z duszpasterską posługą. Ks. Jerzy Doleżal (1918–1988)
Marta s. Wenancja Jednac
badaczka niezależna, Grodzisk Mazowiecki
Posłana na Śląsk. Anna Sitek (s. Wenancja) CSDP (1908–1967)
dr Elżbieta s. Monika Albiniak
Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Warszawie
„Z Kresów Wschodnich do Bytomia”. Opowieść o siostrach opatrzności Bożej z Kresów Wschodnich posłanych do pracy w resocjalizacyjnym Zakładzie Dobrego Pasterza w Bytomiu
16.30–17.00 Podsumowanie konferencji
***
Sekretariat konferencji:
dr Joanna Lusek
Dział Historii
Muzeum Górnośląskie w Bytomiu
ul. Wojciecha Korfantego 34
41-902 Bytom
j.lusek@muzeum.bytom.pl
Fot. Celina i Stanisław Marynowscy. Ze zbiorów Jana Sasora