Biografia i literatura, literatura i biografia – splatają się ze sobą nierozerwalnie, tworząc jedyną w swoim rodzaju materię postaci Zofii Nałkowskiej, a w tym splocie okres wojny i okupacji w „Dziennikach…” autorki „Medalionów” jest wstrząsającym obrazem czasów pogardy. Dlaczego? Ponieważ są to, bardzo często, przeplatające się obrazy piękna przyrody z obrazami nagiej i bezbronnej rozpaczy. Te subtelne tony, wielkie opowieści o śmierci są malarskie, szkicowane jednym ruchem ołówka. Nałkowska jest pisarką malującą światłem i cieniem. W Niedźwiadku podczas pierwszej tragicznej rajzy warszawskiej 12 września 1939 roku zapisała: „Droga para koni, cudną dziką okolicą, w noc wilgotną, jasną, prawie białą. Na polach sylwetki chłopów orzących nocą w obawie przed nalotami. Sylwetka kobiety obsiewającej zagony”, albo: „Co się stało przez te parę dni, o Boże! Kraj, którego jakby nie ma – czy to możliwe! Te miasta – jak Lwów, Kraków – nie odzywają się już przez radio, miasta, do których nie ma pociągów, do których nie można wysłać depeszy, z których nie mogą przyjść listy ani gazety!”.

Przytoczone notatki pozwalają zobaczyć i odczuć całą gamę emocji, które towarzyszą wszystkim wygnanym donikąd mieszkańcom Warszawy. Poprzez sylwetki trzech kobiet: Zofii przede wszystkim, Hanny (siostra autorki „Dzienników…”) i Anny (matka pisarki i rzeźbiarki), oglądamy świat wojny w latach 1939–1945.

Wielka jest opowieść o odchodzeniu matki. To na pewno jedyny i wzruszający tren. W „Dziennikach…” znajdziemy rozważania o wojnie i śmierci, wątki miłosne, wątki polityczne i bohaterów znanych z mapy kulturalnej Polski: pisarzy i poetów.  

W ostatnią środę miesiąca zapraszamy na opowieść o delikatnej, aczkolwiek gorzkiej wiwisekcji własnego „ja”, o trzeźwym, męskim spojrzeniu na wydarzenia czasu wojny i okupacji, o całej gamie kobiecości delikatnej elegantki (nawet w skrajnych warunkach bytowych), poszukującej w oczach mężczyzn podziwu, a w swoich – racji istnienia, oraz o szyku i sznycie wielkiej damy polskiej literatury o nieprzeciętnej umysłowości.

kiedy? 27 września 2023 (środa), godz. 17.00
gdzie? Centrum Edukacji, pl. Jana III Sobieskiego 2
kto prowadzi? Jolanta Zaczkowska
wstęp? 2 zł