W środę 30 kwietnia odbyła się konferencja prasowa, podczas której dyrektor MGB Iwona Mohl zaprezentowała plan modernizacji budynku Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu. Dziennikarze mieli także okazję porozmawiać z Anną Grabińską-Szczęśniak – kuratorką wystawy „Z życia ludu śląskiego XIX–XX wieku”, autorką scenariusza nowej ekspozycji etnograficznej, która zostanie zrealizowana w ramach projektu. Plany modernizacyjne gmachu głównego MGB przewidują: rewitalizację elewacji, podcieni, strefy wejścia głównego, częściową modernizację klatki schodowej, przywrócenie antresoli i świetlików sali ekspozycyjnej na czwartym piętrze, wymianę stolarki okiennej, wymianę i modernizację instalacji, przystosowanie i wykonanie nowych wystaw stałych – archeologicznej, etnograficznej, trzeciej części wystawy przyrodniczej „Miasto” – oraz modernizację sektorów już istniejących.
Koszt projektu to ponad 23 mln zł, z czego ponad 14,5 mln zł to środki z funduszy Unii Europejskiej. Prace budowlane w ramach projektu „Modernizacja infrastruktury Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu” rozpoczną się w czwartym kwartale 2025 roku. W tej chwili eksponaty ze stałej wystawy etnograficznej przenoszone są do magazynów. Nowa ekspozycja zostanie otwarta w grudniu 2027 roku.
Iwona Mohl, dyrektor Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu:
Planowana modernizacja przyczyni się do unowocześnienia i rozszerzenia, a także zwiększenia dostępności naszych zbiorów oraz bazy kulturalno-edukacyjnej, dzięki przystosowaniu jej do najnowocześniejszych standardów. Kierujemy się zwłaszcza pełną dostępnością dla osób ze szczególnymi potrzebami.
Projekt nowej ekspozycji etnograficznej przygotowała pracownia Koza Nostra Studio Sp. z o.o. z Krakowa. Został on wyłoniony w drodze konkursu. Celem ogłoszonego w 2023 roku konkursu było wybranie pracy prezentującej zwyczaje doroczne zgodnie z porami roku (wiosna, lato, jesień, zima), w które należało wpleść zajęcia gospodarcze i zawodowe oraz cykle życia ludzkiego (narodziny, dzieciństwo, ślub, starość, śmierć).
Anna Grabińska-Szczęśniak, autorka scenariusza nowej wystawy etnograficznej:
W przestrzeni wystawy pojawią się miejsca, w których zwiedzający będzie mógł działać manualnie, między innymi pojawi się możliwość zbudowania własnego ula. Takich punktów będzie kilka, wraz z miejscami, które prowadzić nas będą głębiej, poza ścieżkę zwiedzania, między innymi na odtworzone na wystawie górnośląskie podwórko. Ekspozycja to również multimedia, które dają nam dodatkowe możliwości w zakresie zgłębienia wiedzy o kulturze górnośląskiej. Dzięki nowym rozwiązaniom będziemy mogli między innymi udostępnić większą liczbę naszych zdjęć archiwalnych, których mamy aż kilkanaście tysięcy.
Założenie konkursu opierało się na tym, aby wystawę można było zwiedzać w całości lub według jednej z trzech ścieżek tematycznych: obrzędowość doroczna, cykle życia ludzkiego i obrzędowość rodzinna oraz praca i czas wolny. Projekt zwycięskiej pracy konkursowej wyróżnia się innowacyjnością na tle przesłanych koncepcji. Zastosowane materiały (lustra weneckie, imitacje ścian ceglanych i węglowych) tworzą ciekawą aranżację, niekłócącą się z bryłą budynku i charakterem ekspozycji. W pracy zastosowano czytelne dla zwiedzającego ciągi komunikacyjne. Ponadto zwracają uwagę rozwiązania sensoryczne i edukacyjne, które z pewnością wpłyną pozytywnie na odbiór ekspozycji.
Zmiany na modernizowanej wystawie etnograficznej „Z życia ludu śląskiego XIX–XX wieku” obejmą zarówno remont całej przestrzeni wystawowej, jak i część merytoryczną, w której zaprezentujemy życie mieszkańców wsi i miast od końca XIX wieku aż do lat 80. XX wieku. W nowej przestrzeni wystawienniczej część eksponatów zostanie pokazana w zaaranżowanych tematycznie boksach, np. we wnętrzu izby góralskiej oraz w nowoczesnych gablotach.
Scenariusz nowej wystawy zakłada m.in. obecność multimediów w postaci projektorów i ekranów, wyświetlających archiwalne zdjęcia. Zwiedzający, którzy nie tylko chcą oglądać eksponaty, ale również „doświadczać” będą mieli do dyspozycji kilka stanowisk, które pozwolą m.in. zapoznać się z budową ula i własnoręcznie go poskładać, założyć strój rozbarski oraz powróżyć sobie na interaktywnym lustrze.
W projekcie wystawy uwzględniono także wymogi dla osób o szczególnych potrzebach, w tym poruszających się na wózkach inwalidzkich. Projekt wystawy zakłada odpowiednie odległości pomiędzy poszczególnymi stanowiskami i odpowiednią wysokość. Przy eksponatach zostaną umieszone kody QR, zawierające teksty pozwalające na szersze omówienia tematyki związanej z danym artefaktem.
Ponadto zostanie wymieniona stolarka okienna i instalacja elektryczna. Całość wystawy zostanie oświetlona nowoczesnym systemem oświetleniowym. Projekt oraz wszystkie prace remontowe będą prowadzone zgodnie z wymogami konserwatorskimi i bezpieczeństwa.
fot. Witalis Szołtys i Klara Puzoń
Szczegółowo o projekcie modernizacji muzeum piszemy: https://muzeum.bytom.pl/?p=35491
Numer wniosku: FESL.08.07-IZ.01-085B/23-003
Tytuł projektu: Modernizacja infrastruktury Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu
Wnioskodawca – Lider projektu: Muzeum Górnośląskie w Bytomiu
Sposób wyboru projektów: Wybór niekonkurencyjny
Numer naboru: FESL.08.07-IZ.01-034/23
Wydatki całkowite: 23 167 768.92 zł
Wydatki kwalifikowalne: 19 082 109.76
Przyznane dofinansowanie z Funduszy Europejskich: 14 693 224.53
Okres realizacji projektu: 2024-01-02 – 2027-09-30
Instytucja rozpatrująca wniosek: Instytucja Zarządzająca FE SL – Departament Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego