„Obraz a słowo. Literacki opis dzieła malarskiego”
Uroczyste wręczenie nagród

Gęsie Pióra 2024 rozdane! Dzisiaj z udziałem Joanny Bojczuk z Zarządu Województwa Śląskiego, prezydenta Bytomia Mariusza Wołosza oraz dyrektor Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu Iwony Mohl odbyła się uroczysta jubileuszowa gala wręczenia nagród konkursu „Obraz a słowo. Literacki opis dzieła malarskiego”. Gęsie Pióra 2024 – nagrody główne w XX edycji ogólnopolskiego konkursu organizowanego przez Muzeum Górnośląskie w Bytomiu – zostały wręczone tegorocznym laureatom. Statuetki ufundowane przez prezydenta Bytomia Mariusza Wołosza powędrowały tym razem do Tarnowskich Gór i Krakowa. Stamtąd bowiem pochodzą młodzi ludzie, którzy najlepiej opisali obraz Juliusza Kossaka „Nauka polowania z sokołem” z kolekcji dzieł sztuki Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu. Podczas gali został zaprezentowany szkic do obrazu, a laureaci konkursu otrzymali nagrody, wśród nich publikację prezentującą nagrodzone prace.

Edycja jubileuszowa

W tym jubileuszowym roku warto zwrócić uwagę na fakt, że od początku istnienia konkursu nadesłano do muzeum ponad 3000 prac. Za tymi pracami stoją młodzi ludzie, a także ich opiekunowie i nauczyciele, którzy przez wiele dni zastanawiali się nad tajemnicami ukrytymi w obrazach pochodzących z bytomskiej galerii. Nadsyłane prace niejednokrotnie zaskakiwały organizatorów. Wśród laureatów konkursu są mieszkańcy wielkich i małych miejscowości.

Wypowiedź dyrektora MGB Iwony Mohl podczas uroczystego wręczenia nagród:

Docenić należy przede wszystkim wkład pracy kryjący się za każdym opisem. Ich autorzy poświęcili na lekturę wiele godzin, szukając kontekstu historycznego czy kulturowego danego dzieła. Nie wszystkie informacje zostały użyte bezpośrednio do stworzenia wypowiedzi, ale czytając prace, dostrzegamy liczne nawiązania do wątków pobocznych, które dają czytelnikowi pole do głębszej refleksji.

Ocena jury

W XX edycji konkursu organizatorzy pozytywnie zaskoczeni byli poziomem prac z kategorii formalnej. Dwie nagrodzone prace stanowią doskonały i wieloaspektowy opis formalnych cech obrazu, a wyróżniona praca, choć jej autorka należy do najmłodszych uczestników konkursu, prezentuje również bardzo wysoki poziom. Należy podkreślić, że są to umiejętności, zdawać by się mogło, przewyższające możliwości intelektualne tak młodych osób.

Opinia jurorki i redaktorki prac konkursowych dr Anny Matuszewskiej-Zator:

Nad przygotowaniem do druku nagrodzonych i wyróżnionych tekstów młodzieży czuwam od sześciu lat. W tym roku cieszy mnie najbardziej uczciwość piszących, nieprzywłaszczanie sobie cudzych słów. To budujące, że młodzież rozumie istotę własności intelektualnej. Większość tekstów z obu kategorii cechuje dojrzałość literacka, choć oczywiście niektóre spośród nich urzekają znacznie bardziej niż inne.

Niemało trudności sprawiła ocena prac z kategorii literackiej. Wiele z nich napisanych było na bardzo podobnym poziomie. O wyniku decydowały tym razem bardzo subiektywne preferencje jurorów, a różnice pomiędzy wszystkimi laureatami sięgały ułamków punktu. Wśród literackich opisów w sposób szczególny zachwyciła bardzo oszczędna forma – haiku – inspirowane obrazem Juliusza Kossaka „Nauka polowania z sokołem”. Jego autorce udało się ukryć w zaledwie trzech linijkach tekstu ogromną liczbę znaczeń i skojarzeń, zachowując przy tym bardzo restrykcyjną formę.

Jeszcze raz dziękujemy wszystkim uczestnikom konkursu za ogromne zaangażowanie.

Wersja elektroniczna publikacji pokonkursowej (PDF, rozmiar pliku: 6,4 MB)

Regulamin konkursu (DOCX, rozmiar pliku 17,5 kB)

fot. Witalis Szołtys

Werdykt XX Ogólnopolskiego Konkursu Literackiego
„Obraz a słowo. Literacki opis dzieła malarskiego”

Jury w składzie:

Iwona Mohl – przewodnicząca jury, dyrektor Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu,

dr hab. Anna Gomóła, prof. UŚ – Instytut Nauk o Kulturze Uniwersytetu Śląskiego,

Anna Rak – kierownik Działu Edukacji Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu,

dr Anna Matuszewska-Zator – główny specjalista ds. wydawnictw i koordynator wydawnictw Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu,

dr Daria Misiak – adiunkt w Dziale Etnografii Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu, badacz kultury sokolników,

po przeczytaniu 80 prac zdecydowało przyznać następujące nagrody i wyróżnienia.

Kategoria literacka:

I nagroda – „Gęsie Pióro” – Hanna Ogonowska z Prywatnej Szkoły Podstawowej nr 4 „Inspiracja” w Krakowie,

II nagroda ex aequo – Zuzanna Lubaszka z V Liceum Ogólnokształcącego z Oddziałami Dwujęzycznymi im. Kanclerza Jana Zamoyskiego w Dąbrowie Górniczej,

II nagroda ex aequo – Wiktoria Dragon z IV Liceum Ogólnokształcącego w Specjalnym Ośrodku Szkolno-Wychowawczym dla Dzieci i Młodzieży Niepełnosprawnej w Dąbrowie Górniczej,

III nagroda – Stanisław Ogłódek z I Zespołu Ogólnokształcących Szkół Społecznych im. Stanisława Konarskiego STO w Katowicach,

I wyróżnienie ex aequo – Aleksander Kurzelewski z I Liceum Ogólnokształcącego im. Stefana Żeromskiego w Jeleniej Górze,

I wyróżnienie ex aequo – Sonia Sarzyniak z Publicznej Szkoły Podstawowej w Dąbrówce,

II wyróżnienie ex aequo – Alicja Bogusz ze Szkoły Podstawowej nr 12 w Zespole Szkolno-Przedszkolnym nr 2 w Mysłowicach,

II wyróżnienie ex aequo – Jakub Szul ze Szkoły Podstawowej im. Anny z Działyńskich Potockiej w Zespole Szkół Publicznych w Posadzie Górnej.

Kategoria formalna:

I nagroda – „Gęsie Pióro” – Zofia Woźniczka z II Liceum Ogólnokształcącego im. Stanisława Staszica w Tarnowskich Górach,

II nagroda – Marcelina Wawrzyńczyk z XIV Liceum Ogólnokształcącego im. Polonii Belgijskiej we Wrocławiu,

Wyróżnienie – Zuzanna Kozłowicz ze Szkoły Podstawowej z Oddziałami Integracyjnymi nr 1 w Gliwicach.

Jurorzy i organizatorzy konkursu pragną pogratulować laureatom i wszystkim uczestnikom konkursu. Składamy również podziękowania nauczycielom, którzy zachęcili młodzież do odkrywania tajemnic ukrytych w obrazie.

Dzieło Juliusza Kossaka „Nauka polowania z sokołem” ze zbiorów Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu