Z wielkim przejęciem pragniemy przedstawić dwa nowe, niezwykle wartościowe wydawnictwa historyczne Muzeum Górnośląskiego.
Zanim nastała Polska… Praca społeczna kobiet w okresie powstań i plebiscytu na Górnym Śląsku. Wybór relacji, opracowanie Joanna Lusek, Bytom 2019, 554 ss.
Matki, żony, córki – kobiety, bohaterki raczej drugiego niż pierwszego planu, gdy weźmie się pod uwagę rolę, jaką odegrały w czasie powstań i plebiscytu na Górnym Śląsku (1919–1921). Ów niezwykły czas, owe miejsca i postaci pozostają nadal żywe, ocalone w relacjach kobiet – bezpośrednich świadków wydarzeń sprzed 100 lat.
Inspiracją do przygotowania niniejszej publikacji stały się 100. rocznica wybuchu powstań śląskich, 100. rocznica udziału kobiet w wyborach powszechnych w Polsce i w Niemczech oraz 90. rocznica otwarcia Powszechnej Wystawy Krajowej w Poznaniu. Książka spaja w jedno wszystkie wymienione jubileusze. Podstawę do jej przygotowania stanowi autorski wybór 60 relacji kobiet, ułożonych alfabetycznie i poddanych naukowemu opracowaniu. Pochodzą one z „Księgi pamiątkowej pracy społeczno-narodowej kobiet na Śląsku od roku 1880 do roku 1922”, która została przygotowana przez śląską sekcję historyczną działu pracy społecznej i była eksponowana podczas Powszechnej Wystawy Krajowej w Poznaniu, prezentującej dorobek II Rzeczypospolitej z okazji 10-lecia istnienia państwa polskiego, w 1929 roku.
60 niesamowitych kobiet – znanych i nieznanych – przeniesie Państwa 100 lat wstecz. Doskonałe i baczne obserwatorki, niezwykle zaangażowane, łączące życie na łonie rodziny z pracą zawodową i działalnością społeczną – wskażą na momenty… Te momenty, zanim nastała Polska.
W recenzji dr hab. Jolanta Załęczny napisała: „W tytule publikacji ujętym w trzech słowach zamyka się z jednej strony oczekiwanie na powstanie na spornych terenach tej wymarzonej Polski, z drugiej – słowo zanim precyzuje ramy chronologiczne treści książki. Czas do momentu włączenia części Górnego Śląska w granice Rzeczypospolitej to jednocześnie czas walk, decyzji plebiscytowych i w konsekwencji podziałów Śląska. Autorka opracowania zwraca więc uwagę na zupełnie inny aspekt walk o polskość Śląska. Główny nacisk został bowiem położony na historię kobiet (herstorię), na uwypuklenie ich roli w dziejach”.
Żydzi na Kresach Wschodnich w XIX i XX wieku, pod redakcją naukową Joanny Lusek, Bytom 2019, 246 ss.
Nie masz już, nie masz w Polsce żydowskich miasteczek…
Polecamy Państwu jedno z najnowszych wydawnictw Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu „Żydzi na Kresach Wschodnich w XIX i XX wieku” pod redakcją Joanny Lusek, które tworzy 13 tekstów. Poruszane w nich problemy, dotyczące losów jednostkowych i losów społeczności żydowskich na Kresach Wschodnich, w kontekście dążeń niepodległościowych, burzliwych i traumatycznych lat I i II wojny światowej, ze szczególnym uwzględnieniem problematyki Holokaustu, a także okresu powojnia, dalej: obecności Żydów w życiu naukowym, kulturalnym czy politycznym, i wreszcie – działań podejmowanych celem zachowania w pamięci i świadomości społecznej spuścizny społeczności żydowskich minionych pokoleń, złożyły się na niezwykle interesujące, wielowątkowe, a zarazem interdyscyplinarne studium.
Prof. dr hab. Anna Landau-Czajka napisała w recenzji: „Wydanie tego tomu uważam za bardzo pożądane – wprowadza on do obiegu historycznego wiele nieznanych faktów. Praca ta jest zbiorem tekstów dotyczących różnych aspektów żydowskiego życia na Kresach – od polityki po kulturę i sztukę. (…) Zamieszczone w nim teksty są ciekawe, dobrze udokumentowane. Przybliżają one czytelnikom specyfikę żydowskiej egzystencji na Kresach, która wydaje się zdecydowanie mniej znana niż ta w Polsce centralnej”.
Obie publikacje można nabyć w kasach naszego Muzeum przy pl. J. III Sobieskiego 2 oraz ul. W. Korfantego 34 w cenie (odpowiednio) 25 i 15 złotych. Wydawnictwa dostępne są również w naszym sklepie internetowym.