„Co cię nie zabije, to cię wzmocni. Dawna medycyna ludowa” to nasza najnowsza ekspozycja, którą można zwiedzać od 17 października 2025 roku. Założeniem wystawy jest przedstawienie zagadnień dotyczących lecznictwa ludowego. Na wystawie scharakteryzowane są dawne metody lecznicze praktykowane zarówno we wsiach, jak i wśród ludności robotniczej. Prezentujemy na niej wierzenia i przesądy związane z chorobą, jej pochodzeniem i zwalczaniem.

Ekspozycja jest podzielona na kilka części. W pierwszej dowiemy się, w jaki sposób ludność wiejska pozyskiwała dawniej leki z otaczającej ją przyrody. Opisane są tu sposoby zdobywania i przyrządzania leków z roślin czy zwierząt. Przedstawiamy także postacie trudniące się medycyną naturalną, czyli zielarzy, znachorów i czarownice. A poza przyrządami do zbierania ziół prezentujemy unikalny zielnik Szymona Syreńskiego oraz magiczne figurki.

Druga część wystawy dotyczy religii i jej nieodłącznego udziału w lecznictwie wiejskim. Ukazujemy tu liczne grono świętych, do których wierni zwracali się w przeróżnych chorobach. W gablotach prezentowane są przykładowe dewocjonalia, woskowe wota, a także unikalne świece, w tym  tzw. błażejka. W tej części znajdują się również szczypce choleryczne, które nawiązują do problemu epidemii, z jakimi dawniej ludzkość toczyła nierówną walkę. Kolejna sala została poświęcona domowym metodom leczniczym – pokazujemy zawartość zarówno domowej apteczki, jak i spiżarki, w której to niejedna gospodyni poza produktami spożywczymi gromadziła także lecznicze specyfiki. Ponadto poruszamy zagadnienia dotyczące wiejskich akuszerek oraz leczenia dzieci i kobiet w ciąży.

W następnej sali można zobaczyć elementy wyposażenia dawnej apteki, m.in. fiolki, czopkarki, pigulnice czy moździerze, a także różnej jakości narzędzia do usuwania zębów czy puszczadła do krwi. Fragment sali poświęciliśmy zagadnieniom uzdrowisk oraz higieny, która miała duży wpływ na zdrowie człowieka. W ostatniej części ekspozycji można obejrzeć dwa filmy o znachorach z Radziejowa i Świętosławia z lat 60. i 70. XX wieku. Na wystawie zaaranżowaliśmy ponadto pomieszczenie, w którym zwiedzający będzie mógł zapoznać się m.in. poprzez dotyk i zapach z różnymi mieszankami ziół i naturalnych olejków.

Oferta edukacyjna towarzysząca wystawie

czas trwania wystawy: 17 października 2025 – 31 maja 2026 roku
miejsce: ul. Wojciecha Korfantego 34, Muzeum Górnośląskie w Bytomiu
kurator: Anna Jurczyk
wstęp: płatny
sponsor wystawy: Malwa Tea