„Uwięzieni przez historię. Listy Marii Dąbrowskiej i Jerzego Stempowskiego” – wykład

Wydaje się, że autorkę „Nocy i dni” znamy dość dobrze, natomiast znacznie mniej mówi nam nazwisko Jerzego Stempowskiego. Wielbiciele Dąbrowskiej kojarzą: Stanisław Stempowski był wieloletnim partnerem Marii Dąbrowskiej, zaś Jerzy to jeden z jego synów. Eseista i pisarz. Wnikliwy obserwator upadającej Europy.

Należeli do tego samego pokolenia. Poprzez związki ze Stanisławem Stempowskim pisarka utrzymywała kontakty z jego rodziną na długo przed II wojną światową. Natomiast później Jerzy Stempowski, który przekroczył granicę w 1939 roku, zamieszkał w Szwajcarii i stał się siłą rzeczy, łącznikiem pomiędzy dwoma światami: Zachodu i Wschodu. Zatem spotkanie zostanie poświęcone korespondencji dwojgu bardzo ważnych postaci dla historii kultury polskiej.

Co prawda korespondencja obejmuje lata 1926–1965, ale główny trzon wciąż stanowią lata powojenne. Korespondencja powojenna między nimi zrodziła się z konieczności. Ojciec i krewni pisarza, wraz z Marią Dąbrowską i jej znajomymi tuż po wojnie, potrzebowali realnej pomocy eseisty, często w postaci lekarstw, i to była jedna strona medalu. Szybko jednak okazało się, że listy stały się upragnionym wsparciem znacznie szerzej pojętym.

Nasze spotkanie zostanie poświęcone, po raz kolejny, burzeniu stereotypowych wyobrażeń o wspaniałym Zachodzie, raczej wskaże na to, że Arkadie istnieją jedynie w literaturze. O tych listach powiemy: znakomita literatura. Odkrywają bowiem sposób, w jaki wzajemnie się inspirują i szanują dwie osobowości polskiej sceny literackiej.

Część listów Jerzego Stempowskiego to małe eseje, rozważania mające wielką wartość o ponadczasowym charakterze. Warto też dodać, że pisarz odkrywa się w nich m.in. jako świetny medyk.

Maria Dąbrowska twardo stąpała po ziemi. Dowiemy się z jej listów o zainteresowaniach ornitologicznych i poznamy plotki np.: o Marku Hłasce. Zostanie nam odkryta ciernista droga do uzyskania paszportów i wiz, życie prywatne pod wspólnym dachem z Anką Kowalską i Tulcią (jej córką), ale i uzyskane dobra w zamian za współpracę z władzami, a także aktywność w gremiach, kongresach i konferencjach.

Dzieliło ich wszystko: płeć, wykształcenie, podejście do życia i literatury. Wydawałoby się, że dwie różne osoby, dwie różne osobowości, dwa odmienne spojrzenia na świat z dwóch stron żelaznej kurtyny, zrodzą jedynie konflikt…

kiedy? 24 września 2025 (środa), godz. 17.00
gdzie? sala Kolumnowa, ul. Wojciecha Korfantego 34
kto prowadzi? Jolanta Zaczkowska
wstęp? 2 zł