Poezja i proza dokumentów bezpieki. Na motywach książek Joanny Siedleckiej

Poezja i proza dokumentów bezpiekiO pisarzach, którzy donosili, i o tych, którzy stali się ofiarami systemu totalitarnego, porozmawiamy na kolejnym spotkaniu poświęconym literaturze polskiej. W świat książek Joanny Siedleckiej wprowadzi słuchaczy Jolanta Zaczkowska.

Pod koniec wakacji, 24 sierpnia, w środę o 18.00, zapraszam po raz kolejny na spotkanie z bohaterami Joanny Siedleckiej. Tym razem rzecz będzie dotyczyła zarówno książki: „Obława. Losy pisarzy represjonowanych”, jak i pozycji: „Kryptonim »Liryka«. Bezpieka wobec literatów”. Jak się łatwo domyślić jedna jest poświęcona ofiarom systemu totalitarnego w Polsce, druga współpracownikom bezpieki. Jerzy Szaniawski, Melchior Wańkowicz, Ireneusz Iredyński czy Paweł Jasienica to tylko niektóre z ofiar systemu. W „towarzystwie” wiedziano, ale panowało milczenie. Za głośny protest można się było szybko pozbyć apanaży w postaci stypendiów, mieszkań, wyjazdów zagranicznych – całego tego dobra reglamentowanego dla wybranych.

W książce: „Kryptonim »Liryka«. Bezpieka wobec literatów” Joanna Siedlecka, udostępniając materiały IPN-u, ujawnia cenę, za jaką sprzedawano się i innych aparatowi władzy. Jest to pozycja faktograficzna, bazująca na dokumentach. Autorka nie zajmuje się emocjami, tłumaczeniem czy usprawiedliwianiem czołowych postaci życia literackiego – przedstawia to, co znalazła. Najciekawsze są jednak reakcje dzisiejszej prasy, recenzentów i dziennikarzy, którzy za tę prawdę odczyniają nad nią uroki i wiedzą lepiej, co powinna i jak powinna była tę książkę napisać. Jak zwykle prawda ma się źle i jak zawsze z jakichś powodów komuś doskwiera.

W tle spotkania ze znanymi poetami i pisarzami będzie tkwić osoba donosiciela i problem: co może skłonić człowieka do takich zachowań. Ukryty donosiciel jest śmiertelnym zagrożeniem, bo działa w poczuciu, że jego ofiara ufa mu bezgranicznie. Ani Anna Kamieńska, ani Paweł Jasienica nie mieli świadomości, że nawet nad ich snem czuwa donosiciel. Po raz kolejny spotkanie zostanie poświęcone kondycji ludzkiej, zagadce i pytaniu: jak to możliwe, że tym najbardziej wrażliwym, „ lepszym” niż zwykli zjadacze chleba i wybrańcom losu z ponadprzeciętnymi talentami, własna wrażliwość i sumienie pozwalały na niszczenie talentów, karier czy związków innych.

Jolanta Zaczkowska

Data: 24 sierpnia 2016 (środa), godz. 18.00
Miejsce: gmach przy ul. W. Korfantego 34, Sala Kolumnowa
Prowadzący: Jolanta Zaczkowska
Wstęp wolny